කන්‍යාවන් ලවා කිරි කළ නාවාගත් පාලකයින් සිටි රටක 'රහස් කියන කඳු'

ලෝක සිනමාවේ විශාල සංඛ්‍යාවක් සිනමා ශානරයන් හා උප ශානරායන් සහ අතුරු ශානරයන්ගෙන් විචිත්‍ර වූවකි. එසේ නමුත් නුතන සිංහල සිනමාව බොහෝ විට රැඳි පවතින්නේ ජනප්‍රිය ශානරයන් දෙක තුනක් පදනම් කරගෙනය. ක්‍රියාදාම, හාස්‍ය, ආදර, ඓතිහාසික, භීත වැනි සිනමා ශානර ඒ අතර කිහිපයකි. චින්තක ධර්මදාසගේ ඇවිලෙන සුළුයි වැනි චිත්‍රපට මෑත කාලයේදී එකී ඒකත්වයෙන් ඔබ්බට සිංහල සිනමාව ඔසවා තැබීමට ගත් වෑයමක් වූ අතර එය ලෝක සිනමාවේ අපි අත්වින්ද Mad Max, Death Proof වැනි Road Thriller ශානරය සිංහල සිනමාවට හඳුන්වා දීමට ගත් වෑයමක් විය. ඒ අර්ථයෙන් බැලූ කල ජගත් මනුවර්ණගේ ‘රහස් කියන කඳු’ සිනමා පටය ද කිසියම් ආකාරයකට පෙර කියූ සිංහල සිනමාවේ සුලභ ඒකමානීය ශානරයන්ගෙන් මෙන්ම ඒකමානීය තේමාවන්ගෙන් තරමක් ඔබ්බට ගිය සිනමා කෘතියකැ’යි හැඳිනවීම සාවද්‍ය නැත. සැබැවින්ම රහස් කියන කඳු සිනමාපටය Black Comedy / Drama උප ශානරයන්ට අයත් සිනමා කෘතියක් ලෙස හැඳින්වීම වරදක් නැත.

මෙය අඩ සියවසක කාලයක ලාංකීය ඉතිහාසයේ පැවති කැරලි හා සිවිල් යුද්ධ පාදක කරගත් සිනමා කෘතියක් බව සිනමාපටය ආරම්භයේදී සඳහන් කර ඇත. එසේම රහස් කියන කඳු සිනමාපටය ගැන සාකච්ඡා කළ බොහෝ විචාරකයින් ද එය හඳුන්වා දුන්නේ 88ර/89 වැනි කැරැලි මෙහි මුඛ්‍ය තේමාව බවයි. නමුත් මා දකින හැටියට එම සිදුවීම් සිනමාවේ ඓතිහාසික පසුබිම මිස එහි මුඛ්‍ය තේමාව නොවේ.

කන්‍යාවන් හත් දෙනෙකු ලවා කිරිවලින් නාවගත්තු පාලකයෝ, රනින් කළ අසුන් වල වාඩිවී දෝෂ මැකීමට උත්සාහ කළ පාලකයෝ, සද්දන්ත ඇතුන් මරා දළ අරන් යතුකර්ම කළ පාලකයෝ ගැන අපි අසා, කියවා  ඇත. රහස් කියන කඳු සිනමාපටයේ ඉන්නේත් නට්ටටම කෙලවිච්ච තම රජය ගොඩගන්ඩ තරුණයින් බිලිදෙන එවන් පාලන තන්ත්‍රයකි. වෙනත් වචන වලින් කියනවානම් තරුණ තරුණියන් විස්සක් මරා ඔවුන් ගේ සිරුරු රැගෙන ගොස් කන්දක් උඩ වැළලීමට සූදානම් කර, විසි එක්වැන්නා පණ පිටින් අර සිරුරු විස්ස ඉදිරියට ගෙන ඔහුව කිරෙන් නහවා මරණයට පත් කිරීමත්, පසුව සිරුරු විසි එකම වැළලීම තුළින් රටට ඇතිවී තියෙන දෝෂය මකන්න හැකිය යන මිත්‍යා දෘෂ්ටික විශ්වාසයෙන් යුතුව කටයුතු කරන පෙරකී සැබෑ පාලකයින්ට සමාන වූ ම පරිකල්පනීය රජයක් ය. මෙය පරිකල්පනීය සිදුවීමක් වුවද ලංකාව වගේ රටක සිදුවිය නොහැක්කක් නොවේ.

එකී දුර්දාන්ත පාලනය මේ කෲර ඝාතන ක්‍රියාදාමය පළාත් කිහිපයකම ගෙනයයි. අතුරුදන්වන තරුණ තරුණියන් ගැන සමාජයෙන් එන ප්‍රශ්න කිරීම්වලින් ගැලවීමට එකී බලධාරීන් ගොඩ නගන මතවාදය වන්නේ තරුණයින් අතර උග්‍ර මානසික රෝගයක් බෝවෙමින් ඇති බවත්, එහෙයින් ඔවුන් සිය දිවි නසාගන්නා බවත් ය. මේ සඳහා සෞඛ්‍ය බලධාරීන්ගේ ද සහාය යොදාගනී. ඝාතනය කිරීමට පෙර ඇතැම් තරුණයින්ට පහර දී තමන් සියදිවි නසාගන්නා බවට වන වීඩියෝ නිර්මාණය කරගනී. මෙය විසාලා මහනුවර වූ අමනුෂ්‍ය උවදුර වන්නක් බවට හිතවත් භික්ෂූන් ලවා කියවාගනී. ඒවා මාධ්‍ය මගින් ප්‍රචාරය කරයි. තවද මේ මර්ධනකාරී රජය මේ ව්‍යාපෘතිය සඳහා මිනිස් සමූලඝාතනයේ මහා සලකුණ වන හිට්ලර්ගේ ස්වස්තිකයට සමාන සලකුණක් නිර්මාණය කරගන්නා අතර, එම සලකුණ සඳහන් ස්ථානයන් වෙත යෑම මිනිසුන්ට තහනම් කරයි. මන්ද යත් එම ස්ථාන ඔවුන්ගේ යට කී ව්‍යාපෘතියේ ඝාතකාගාර වන නිසාය.

ඇතැම් විචාරකයින් කියන පරිදි, රජයේ අරමුණ කැරැලි කරුවන් ඝාතනය කිරීම නම් සිනමාපටය තුළ කථානායක තරුණයා (ජගත් මනුවර්ණ රගන) අනික් තරුණයා හා පැන ගිය පසු, මළ සිරුරු පටවාගෙන ආ කිසිදු දේශපාලනයක් නැති ලොරියේ රියදුරු විසි එක්වැන්නා වෙනුවට මරන්නට යෝජනා කරන්නේ ඇයි? අවසන මේ ව්‍යාපෘතිය පැවරුණු අතුරු හමුදාවේ ම සාමාජිකයා (සම්පත් ජයවීර රගන) මිය ගිය පසු. ඔහු විසිඑක්වැන්නා ලෙස ගණන් කර අදාල මිත්‍යා යාතුකර්මය අවසන් කරන්නේ ඇයි? ඒ අනුව මෙම සිනමා පටයේ මුඛ්‍ය තේමාව යට සඳහන් කළ කාරුණ මිස කැරලි හෝ අරගල පිළිබඳ ඍජුව පැවසීම නොවන බව පැහැදිලි වේ.

ඕනෑම විදිහේ පාලක දෘෂ්ටිවාදී වයපෘතියකට, එකී දෘෂ්ටිවාදයම දැන හෝ නොදැන උසුරුවමින් ඊට සෙත් පතමින් බණ කියන ආගමික සංස්ථාවත්, මෙවන් අතිරණාත්මක භිම සමයක් තුළ පවා සැටලීමක් විකිණීමට වෙහෙස ගන්නා ශික්ෂු චරිතය තුළින්, හාස්‍යයත්, උත්ප්‍රසායත්, ඛේදයත් එකවැර ගෙන ඒමට සිනමාකරුවා සමත් වේ. එසේම  සැටලිම විකුණා දෙන්න කියා ඝාතකයාටම කීම පාලකයාත් ආගමත් අතර ඇති ගණුදෙනුවේ ස්වරූපය මනාව හෙලිකරයි. ජනපප්‍රිය ටෙලිනාට්‍ය අධ්‍යක්ෂක වරයකු වන ලක්මාල් ධර්මරත්න මේකී භික්ෂු චරිතයට අපුර්ව ලෙස පණ පොවන බව නොකියා බැරිය.

සිනමාකරුවා කතාව ගැටගැහීමට යොදාගන්නා අනික් වැදගත් සිවිල් චරිතයනම් බෙර කරුවාගේ ය. ඔහු සිහි විකල් වුවේකි. පියෙකි. පෙනී යන විදිහට ඔහුගේ පුතාද අතුරුදන්ව සිටී. තම දරුවා නිවාස තුළ ඇතැ’යි සිතමින් ඔහු තනිවම කතා කරයි. තම මියගිය බිරිඳට අයත් වූ දෙයක් හෝ තමා හරි හම්බකරන් කන හරකා බාන හෝ විකුණා තම එදිනෙදා සුරා කොටාව පිරිමහගන්නා එක ඔහුගේ ජිවන ක්‍රමයයි. ඝාතක කල්ලිය කන්ද උඩ සිට තරුණයින් වළදැමීම සඳහා රාත්‍රියේ බැකෝ යන්ත්‍ර යොදා වළවල් හාරති. කඳු බඳේ ජිවත්වන ඔහු ඈතින් පෙනෙන එම බැකෝ එළි දකින්නේ ‘කාලෙකින් කන්දට වැඩපු දේවතා එළි’ ලෙසයි. ඔහු බෙරේ ගසා (ඇතැම් විට තම පුතාව ද මිහිදන් කරමින් සිටින) ඝාතකයින්ගේ වාහන ලාම්පු එළි හෙවත් ඔහු දකින ‘දේවතා එළිවලට’ සාදුකාර දෙයි!

මේ සිහිවිකල මිනිසා වනාහි නුතන ලාංකික පුරවැසියාගේ සංකේතීය නියෝජනය නොවේද? යට දැක්වූ සියලු චරිත ලක්ෂණ මිත්‍යාදෘෂ්ටික හා අදේශපාලනික නූතන පුරවැසියාගේ සැබෑ ලක්ෂණයන්ට ජීවමාන උදාහරණ නොවේද? ඔහුගේ අතට බෙරයකුත් ලබාදී තිබීම තවදුරටත් උත්ප්‍රසය තීව්‍ර කරයි. පාලක මිත්‍යාමතිකයන් හා දෘෂ්ටිවාදයන් කොතරම් තදින් වැළඳ ගන්නවාද යන්න පමණක් නොව ඒවා ප්‍රචාරය කිරීමේද ලාංකික පුරවැසියාගේ පිළිවෙත ඉන් ඉඟි නොවේද?

රහස් කියන කඳු සිනමා කෘතියේ සිනමා රූප විශිෂ්ටයි. සංගීතයත්. සරත් කොතලාවල, ජගත් මනුවර්ණ ඇතුලු සියලු නලු නිලියන්ගේ රංගනයත් එසේම ය. එසේ නමුදු තේමාත්මකව වෙනස් වුවත්, මේ කෘතියේ ඝාතකාගාරය සහ මිත්‍යාදෘෂ්ටික යාතුකර්ම (Rituals) තුළ The Silence of the Lambs හෝ The Human Centipede වැනි සිනමා පටයක ඇති භීතිය ගෙන එන්නට සිනමාකරුවා සමත් වූවානම් අපුරුය. තරුණ තරුණියන් විස්සක් ඝාතනය කිරීමත් පණපිටින් ගෙනගොස් තවත් කෙනෙක් අවසන මැරීමත් යන්න නිකම්ම නිකම් කවියක පේලි දෙක තුනකින් නොකියා මීට වඩා ප්‍රබල ලෙස කුළුගන්වන්න තිබුනානම් තවත් අපූරුය.

සිනමා කෘතිය තුළ කතාවේ මූලික තේමාව ඉස්මතු වෙනවා මදි බවක් පෙනේ. ඇතැම් විට ඒ රහස් කියන කඳු අඩු වියදම් සිනමා පටයක් වීම නිසා ද විය හැකිය. එසේ නමුත් සැටලීමේ කතාව, කාන්තාවක විසින් කතානායකයා බේරාගෙන ඔහුව නෑවීම ආදී කතාවේ මුලික තේමාව කුළුගැන්වීමට එතරම් ඉවහල් නොවන සිදුවීම් ඉවත්කර හෝ තවදුරටත් නිර්මාණාත්මකව සංස්කරණය කර අදාළ ඉඩ හදාගන්නට නිර්මාණකරුවාට අවකාශ තිබුණි.

සිනමාපටයක් තුළ ඇවැසිනම් අධ්‍යක්ෂවරයකුට ඉතා නිර්මානාත්මකව ද භාවිත කළ හැකි අසැබි වදන් අතිශය ගහණ කිරීමෙන් සිනමාකරුවා රහස් කියන කඳු සිනමාපටයට ගන්නට වෑයම් කළ අලංකාරය ද, තේමාව කුළුගැන්වීමට වැඩි අවධානය දුන්නෙනම් ලැබී ඇති සීමාකම් සහිත අවකාශයේ වුවද නිර්මාණකරුවට වෙනත් ලෙසකින් සපුරාගත හැකිව තිබුණි.

‘සිනමාවේ භාෂාව රූපයයි’ යන්න ඕනාවට වඩා පැරණි නිර්වචනයකි. වැඩිමනක් නිහඬ රූප යොදාගනිමින් ප්‍රබල ලෙස හැඟීම් නිරූපණය කිරීම ඇතැම් නූතන සිනමාපටයක පවා විශේෂ උපක්‍රමයක් විය නොහැකි බව ඉන් හැඟවෙන්නේ නැත. නමුත් මේ සිනමාපටයේ තේමාව මීට වඩා දෙබස් අයැද සිටින බව පෙනේ. විශේෂයෙන් නාමල් ජයසිංහ වැනි අති ප්‍රබල වේදිකා නාට්‍ය රචකයකු මෙහි තිර පිටේ සම රචයකුද වී තිබීම තුළ එසේ වීම තවදුරටත් කණගාටුවකි. කෙසේවෙත් රහස් කියන කඳු වැනි වෙනස් සිනමා පටියක් සිංහල සිනමාවට එකතු කිරීම ගැන අධ්‍යක්ෂ වරයා ඇතුලු සියලු එහි පාර්ශ්වකරුවන්ට අපි ස්තුතිවන්ත විය යුතුම ය.

 

  ප්‍රසාද් නිරෝෂ බණ්ඩාර

     'අනිද්දා' පුවත්පත (2023.12.03)

සියක් ගැහැනු වෙති මා පෙම් කරන ( A hundred women I adore ~ Rasul Gamzatov)

සියක් ගැහැනු වෙත් මා පෙම් කරන

හැමතැනකම, ඔව් සැම විටකම සිටිති ඔවුහු.

පිබිදෙම් - නිදා වැටෙනෙම්, සිහිසුන් වෙම් - යළිත් නැගිටිම්

එනමුදු මැකිය නොහැකිමය ස්මරණ උන් ගැන.

මතකයි බොහෝ කලකට පෙර,

පාවහනකුදු නොපැළඳි ගම්බද කොල්ලෙක් 

වසත් කල එළඹිවිට මුණගැසුණුහැටි

කිසිදා මා මතකයෙන් නොමැකෙන

කුලුඳුලේ මහද මුසපත් කරපු ඒ කෙල්ල.

දිය ඌල මත නැවී හෙමි හෙමින් දියදෝන 

තම අතැ‘ති බඳුනට ද වඩ වඩා නූස් ලෙස

ඈත සිට පෙණුනාය ඈ මට.

ඈ දෙදණ හෙවූ දිය සිහිලස් ය මම දතිමි.

සිහිලස්ද? නැත!

දවා ඇත ඈ මා ගින්නෙන්

උපහාසයක් සැඟවුණ, ඒ ක්ෂණික බැල්මෙන්. 

මම ඇයට තවමමත් පෙම් කරමි.

පරෙවි අළු පැහැගත්තු කැස්පියන් වෙරළ මත 

ඉබාගාතේ ගියෙමි පසු දිනෙක

පෙම් කරපු තවත් කෙල්ලක නිසා

එනමුදු කෝල විය තට්ටුකරනට ඈ දොරට

සැරිසැරීමි එහෙයින් ඒ නිවස වටා මම්.

ඈ දිවි ගෙවූ දෙවන මහලේ

ජනෙල් මත වතුල ඈ සෙවණැල්ල දැකුමට

නැගිමි උස් වූ මේපල් තුරකට. 

තවමත්ම පෙම්කරමි මම ඒ තරුණ කෙල්ලට.

එක මැදිරියක හිඳ මොස්කව් බලා යා වුන

තව ගැහැනු ළමයෙකි, දුම්රියේ මුණගැහුණ

ආයෙමත් දකින්නට නිරන්තර හිත කියන.

ඉතිං තුති නොවී කොහොමද මුදල් අයකැමිට මම

ඈ වෙත මා අසල අසුනක් ම වෙන් කළ

ඇස් බැලුම් දල්වමින් එකිනෙකා දෙස ද

විසල් වූ භූ දැකුමන් ද විඳගමින් යන්නට!

තබා ඈ දෙපා මුල මගේ මුළු ජීවිතය

සත්තමයි, සිටියා මම ඈ සමග යන්නට.

මම තවම පෙම් කරන නපුරු කෙල්ලක් සිටියි

හැම විමට පරස්පර දේ කියයි

හැම විටම කෝපයෙන් රත් ගැහෙයි

ඔව්, ඈ මගේ කවි පවා ඉරා දැම්මා.

මම ඇයට තවමමත් පෙම් කරමි.

මා පෙම් කරන තවත් කෙල්ලක් සිටියි 

ප්‍රීතිමත් දිලිසෙන දෑස් දල්වා

සියක් වතාවක් හෝ නැතිනම් ඊටත් වැඩියෙන්

අහසක් උසට වර්ණනා කළා ඈ 

මා ලියූ කවි.

ඊර්ශ්‍යාසහගත කෙල්ලකට මම පෙම් කරන්නෙමි,

සරල ගැහැනු ළමයෙක්ටත් මම පෙම් කරන්නෙමි,

කෝලවන්තියකටත් මම පෙම් කරන්නෙමි,

සංවේදී කෙල්ලකට මම පෙම් කරන්නෙමි,

විමසුම්වන්තියකටත් මම පෙම් කරන්නෙමි,

ලෙන්ගතු කෙල්ලකට,

ඒ වගේම ප්‍රීතිමත් යුවතියකට,

මුරණ්ඩු කෙල්ලකටත් මම පෙම් කරන්නෙමි.

හැම ගමකම, හැම නගරයකම

මම ආදරේ කරන ගෑනු ළමයෙක් ඉන්නවා.

මම ගැහැනු සීයක්ට ආදරෙයි ඔව් ඇත්ත, 

නමුත් ඒ හැම කෙනෙක්ම ඔබ!

Translated by: Prasad Nirosha Bandara

* Painting : Frank Bernard Dicksee (Romeo and Juliet)