සිහින දකින්නාගේ අර්බුදය

 - The Dreamers (2003)

අශෝක හඳගම "අක්ෂරය" තුළින් කළේ, මවගෙන් තවමත් ගැලවෙන්න බැරි - මවගේම දිගුවක් විදිහට පැවතුණ පිරිමි දරුවෙක් හා මවක් පිළිබඳ අපූර්ව තේමාත්මක දිගහැරීමක්.

 Bernardo Bertolucci ගේ The Dreamersහි යටි පෙළ තුළ කතා කරන්නෙත්, එකිනෙකාගෙන් ගැලවෙන්න බැරිව තවදුරටත් අනෙකාගේ ම දිගුවක් විදිහට පවතින දෙනිවුන් තරුණයෙක් හා තරුණියක් පිළිබඳ අපූර්ව කතාවක්. චිත්‍රපටයේ කතාවින්‍යාසය දිගහැරෙන්නේ, එකී බන්ධනයේ බාහිර සාධකයක් වන "මැතිව්” නම් මිතුරාගේ ප්‍රවේශය  තියෝ සහ ඉසබෙලා කියන මේ - තවදුරටත් දිගුවක් ලෙස පවතින දෙනිවුන් බන්ධනය අතරමැද ස්ථානගතවෙන්නෙ කොහොමද කියන ගැටුම සහ සමාවාය තුළ.

 කතාව දිගහැරෙන්නෙ, අධ්‍යාපනය සඳහා ප්‍රංශයට යන ඇමෙරිකානු ශිෂ්‍යයෙක් වන මැතිව්ට තියෝ සහ ඉසබෙල් නම් නිවුන් සහෝදරයෙක් හා සහෝදරියක් හඳුනා ගන්නට ලැබීමත්,  මේ දෙදෙනාගේ දෙමව්පියන් මසක් පමණ නිවසින් පිටව සිටීමට සිදුවීම නිසා ඔහුගේ බෝඩිමෙන් පැමිණ ඒ කාලය තුළ තමන්ගේ නිවසෙයි කල් ගෙවන ලෙස තියෝගෙන් සහ ඉසබෙල්ගෙන් මැතිව්ට ආරාධනා ලැබීමත්, ඒ අනුව එහිදී “මැතිව්” ලබන “අමුතු” අත්දැකීම් හා ප්‍රේමයත් පසුබිම් කරගෙන. මොවුන් තිදෙනාම උග්‍ර සිනමා ලෝලීන් වන අතර කලා - දේශපාලනික උද්යෝගය තුළ ද අනන්‍ය වෙනවා.

 චිත්‍රපටය පුරාවට ම,  ‘තවදුරටත් දිගුවක් ව පවතින මේ දෙනිවුන් බන්ධනය පිළිබඳව’ මැතිව් ගේ මූලික ප්‍රවේශයත් සාමාන්‍ය ප්‍රේක්ෂකයාගේ ප්‍රවේශයට සමපාතීවයි ගලා යන්නේ.

තියෝ සහ ඉසබෙලා එක ඇඳෙහි නිරුවතින් නිදාගැනීම, එකිනෙකා කෙටි දෙතොල් චුම්බනයක් ලබාදීම, ඔවුන්ගේ සිනමා ලෝලය සමග යන, ෆැන්ටසිමය ක්‍රීඩාවල අනෙකා ස්ව්‍යංවින්දනයට පෙඹීමේ දඬුවම දීම වගේ දේවල් දකින ප්‍රේක්ෂකයා ඉතිරි හරිය සිතින් පරිකල්පනය කරගන්නවා. ඔවුන් අතර ගැඹුරු - අසාමාන්‍ය ලිංගික සම්බන්ධතාවක් තියෙන බව හිතන්න, අර සරල හැසිරීම් ටික ප්‍රේක්ෂකයාට ඇති. මොවුන් දෙදෙනා අතර ලිංගික සම්බන්ධතාවක් පවත්වනවා කතාවේ කොතනකවත් පෙන්නන්නෙ නෑ. ඒත් ප්‍රේක්ෂකයාගේ ආත්මීය “කුණු” මේවාට පූර්වාපර සංධි ගලපාගන්න හොඳට ම ඇති.

සැබවින් ම මේ සරලමානීය රසිකත්වයත්, මිනිසාගේ අව සංස්කෘතික - තත්භාවීය චින්තනයත්  ඉස්සරහා ස්ව්‍යං විචාරයේ  කැටපතක් තබමින් තමංගේ ම ආත්මීය අගාධය ගැඹුරට හාරන්න ප්‍රේක්ෂකයා තල්ලු කිරීම මේ ශූර සිනමාකරුවාගේ වෑයම බව පේනවා. මැතිව් අතිං ඉසබෙලාගේ කන්‍යාපටලය සිදුරුකිරීම එහි සංකේතාත්මක කූටප්‍රාප්ති ය. ප්‍රේක්ෂකයා අගාධයට වට්ටන ක්ෂණික මුෂ්ටි පහර එය. (මෙය සිදුවන්නේත් මොවුන් තිදෙනාගේ සිනමාමය ෆැන්ටසික ක්‍රීඩාවක අතුරු ඵලයක් ලෙස මිස, මැතිව් සහ ඉසබෙලා අතර හටගත් ප්‍රේමයේ ප්‍රතිඵලයක් නිසා නොවේ.  ඔවුන්ගේ ප්‍රේමය සැබැවින් දලුලන්නේ ඒ ක්‍රීඩාවෙන් පසුව වීම තවදුරටත් තේමාමය සංකේතයන් සංකීර්ණ කරනවා) ඇත්තට ම, ඉසබෙලාගේ කන්‍යාභාවය අහිමි වීමෙන් බිඳීයන්නේ හුදු ශාරීරික පැලැස්තරයක් විතරක් නෙමෙයි. මැතිව්ගේ මෙන් ම ප්‍රේක්ෂකයාගේ ආත්මය ද ඒ සමග බිඳී යනවා. රුධිරය ගලන්නෙ ඒ ආත්මීය තුවාලයෙන්. එහි බොර රත් පැහැය ප්‍රේක්ෂකයාගේ ආත්මීය කුණුවලටයි අයිති. ඒ රත්පැහැය මැතිව්ගේ දෑතේ මෙන් ම මුහුණේද තැවරෙන්නෙ ඒකයි. ඈ සමග යහන්ගතව සිටින තවත් අවස්ථාවක ද මැතිව්, තියෝ සහ ඉසබෙලා පිළිබඳ තම ආත්මීය ගැටලුව මේ විදිහට මේ විදිහට වමාරනවා.

But he's never been inside you?

ඒකට ඉසබෙලා දෙන පිළිතුර මේක. එය සරල ප්‍රේක්ෂක ගැටලුව විසඳනවා.

He’s always inside me.

**** **** **** 

තියෝ- ඉසබෙලා නිවසේ  බිත්ති අතර පවතින මේ තුන්කොන් සිද්ධිවාචකය ඉක්මවා ගිහින් කතාව කතාවට තවත් දේශපාලනික මානයන් රාශියක් ලබා දෙන්න Bertolucci සමත් වෙනවා. මන්ද, මේ අපූර්ව කතාව යටින් දිගින් දිගට යන තවත් අපූර්ව හුයක් තියෙනවා. ඒ තරුණ අරගල සහ ඒවාට තරුණයින්ගේ ඇති ප්‍රවේශයන් පිළිබඳ සකලවිධ මානයන් නිරූපණය කරන දේශපාලනික කතාවක් කියනවා.

ඒ වගේම සමස්ත කෘතිය පුරා ම  කතාව දිගහැරීම උපක්‍රමයක් හා විශේෂයින් පාත්‍රයාගේ අවකාශීය ෆැන්ටසික හැඩය තහවුරුකරන්න, පැරණි සිනමාපට භාවිත කරන ආකාරය අපූරුයි. The Dreamers ඉවර කරන්නෙ තරුණ අරගලයේ ප්‍රචණ්ඩ මුහුණුවර ගැන කල කිරී මැතිව් පසෙකට හැරී පසුපසට යෑමෙන්. ඉසබෙල් සහ තියෝ මැතිව් පිළි නොගනිමින් ඒ මානය දිගේ ම යනවා. මෙය ප්‍රශ්න දෙකකට හැරවුම් ලක්ෂ දෙනවා. එකක් එකිනෙකාගෙන් ගැලවෙන්න බැරිව තවදුරටත් අනෙකාගේ ම දිගුවක් විදිහට පවතින සම්බන්ධය තුළ මැතිව් නම් බාහිර සාධකයේ ස්ථානගතවීම. අනෙක අරගලය පිළිබඳ සංස්කෘතික දේශපාලනික අනන්‍යත්වන්ගේ අර්බුදය.

 

- ප්‍රසාද් නිරෝෂ බණ්ඩාර

රාවය