PRABANDHA (ප්රබන්ධ)
Monday, February 27, 2023
මර්යුෂ්කා
‘ගාඩි’ - ආදරයේ දේශපාලනය
ප්රවීණ සිනමාකරු ප්රසන්න විතානගේ අද්යක්ෂණය කළ 'ගාඩි' සිනමා කෘතිය මම දකින්නේ, කට කතා මගින් සහ මහාවංශයවැනි වීර කථා මගින් ගේන අර්ධ ප්රබනධයන් ආශ්රයෙන් පමණක් ගොඩ නගාගන්නා ලද ජනප්රිය ඉතිහාසයක් සැබෑ ඉතිහාසය සේ හඟින වර්තමාන පරම්පරාව ඔළුවෙන් හිටවන සිනමා කෘතියක් විදිහට.
ලංකාවේ අවසාන රාජධානිය වන මහනුවර රාජධානියේ අන්තිම රජු වූ ශ්රී වික්රම රාජසිංහ රජුගේ කාලය ගාඩි සිනමා කෘතිය පසුබිම් වන්නේ වන අතර, ඇහැලේපොළ, පිළිමතලව්වේ, මිල්ලෑව ආදී ප්රභූ පිරිස ඉංග්රීසීන් හා එක්ව රජු පළවාහරිමින් රාජ්ය බලය ලබාගැනීමට වෑයම් කිරීම කතාවේ පසුබිම් දේශපාලනයයි.
1815 දී අත්සන් කෙරුණු උඩරට ගිවිසුම ඇතුළු මේ ඓතිහාසික බල පෙරළිය පිළිබඳ ලංකාවේ නූතන හුදී ජන ඉතිහාස කතාන්දරය මොකද්ද? එනම් කන්ද උඩරට ප්රභූන්, හිතා මතා රට ඉංගීසීන්ට පවා දුන් බවයි.!
එසේ නමුත් සැබෑ සිදුවීම ඊට වෙනස්ය. උඩරට ප්රභූන්ට පමණක් නොව, භික්ෂූන් වහන්සේලා, ජනතාව ඇතුළු සියලු දෙනා ඒ යුගය වන විට සිටියේ ශ්රී වික්රම රාජසිංහ රජු පිළිබඳ දැඩි කලකිරීමෙනි. කටකතා ඉතිහාසයේ නොදැක්වෙන, භික්ෂූන් වහන්සේලාට, ප්රභූන්ට හා ජනතාවට රාජසිංහ රජු එපා වීමට බලපෑ මූලිකමූලික කරුණු තුනක් මෙසේ සාරාංශ කළ හැක.
1. නායක්කර් වංශික රජකු වූ ශ්රී වික්රම රාජසිංහ දළදා වහන්සේ මෙන්ම මතු බුදුවන නාථ දෙවියන් වැඩ සිටින ශුද්ධ නගරය ආලක පුරයක් (හින්දු) කරමින් ඊට අදාල ‘කිරි මුහුද’ හෙවත් වර්තමාන මහනුවර වැව ගොඩනැගීම. මේ නිසා මල්වත්ත මහා විහාරයේ භික්ෂූන් දිනපතා උදෑසන දළදා වහන්සේ වැඳ පුදාගැනීමට පැමිණි, දළදා මාලිගයත් මල්වත්ත මහා විහාරයත් අතර තිබුණු කුඹුරු යාය (ටිගොල්ල වෙල) ගොඩ කළ අතර එහි මැද පිහිටා තිබුණු පොහොය මළු විහාරයද එතැනින් ඉවත් කිරීමට යෝජනා විය. එහෙයින් සිංහල රාජ්ය පාලනයේ ප්රධාන උපදේශකයා වූ භික්ෂූන් වහන්සේලා රජු හා උරණ විය.
2. රජු මේ වැව හා වලාකුළු බැම්ම ඉදිකිරීමට ‘රාජකාරිය’ යටතේ ගම් නියම්ගම් වල ජනතාවගේ ශ්රමය ලබා ගත්තේය. එසේ නමුත් රාජකාරී ක්රමයට අදාල නීතිය අනුව එවන් 'හුදු අලංකාරය වෙනුවෙන්' කරන ඉදිකිරීමක් සඳහා ශ්රමය ලබාගත හැකි වූයේ අදාල ඉදිකිරීම් සිදු කරන ගම් සීමාවේ පදිංචි ජනතාවගෙන් පමණි. ප්රත්යන්ත ප්රදේශවල වැසියන්ගේ ශ්රමය ලබාගත හැකි වූයේ ආගමික ඉදිකිරීම් කටයුත්තකට, යුධ කටයුත්තකට හෝ කෘෂිකර්මය සඳහා වන වාරිමාර්ග කටයුත්තකටය. මේ නිසා උඩරට ගැමියෝ රජු කෙරේ දැඩි නොකැමැත්තෙන් අදාල කාර්ය සඳහා පැමිණියහ.
3. රටේ පිරිමින්ගේ ශ්රමය මෙවන් කටයුත්තට යොදා ගැනීමේ දී, ඔවුන්ගේ දරුපවුල් රැකීම රජයේ වගකීම වූ අතර, එනයින් රාජ්ය භාණ්ඩාගාරය සිඳී ගියේය. ඒ අනුව රජු ජනතාව මත අලුත් බදු පනවන්නට විය. එසේම ශ්රමය මේ කටයුත්ත සඳහා යොදාගැනීමේ ප්රතිඵලයක් ලෙස ඒ මිනිසුන් මෙතෙක් කරමින් සිටි කෘෂිකර්මය අර්බුදයට ලක් වූ අතර ආහාර හිගයක් ද ඇති විය.
මීට අමතරව නායක්කර් රජකු වූ ශ්රී වික්රම රාජසිංහ සුරාවට ඇබ්බැහිවීම. ඔහු ජනතාවට හා ප්රභූවරුන්ටත් ඔවුන්ගේ දරු පවුල්වලටත් කෲර දඬුවම් ලබා දීම, එසේ දඬුවම් ලබාදීමට දළදාමාලිගාව සහ නාථ දේවාලය අසල ශුද්ධ භූමිය යොදාගැනීම වැනි කාරණා ද ශ්රී වික්රම රාජසිංහ රජු කෙරේ භික්ෂූන් වහන්සේලා, උඩරට ප්රභුන් සහ මහ ජනතාව බිඳෙන්නට හේතු වූ බව ඉතිහාසයේ සඳහන්වේ.
ගාඩි සිනමාපටය විසින් නිවැරදි කරන්නේ, සටහන ආරම්භයේ ම දැක්වූ ‘පාවාදීම පිළිබඳ’ ඊනියා කටකතා ඉතිහාසයයි. ඒ අනුව ගාඩි කෘතිය රොබට් බ්රවුන්රිග් ආණ්ඩුකාරයා, ජෝන් ඩොයිලි ඇතුළු පිරිස විසින් කැප්පැටිපොළ ඇතූළු පිරිස උපායෙන් මුළා කිරීමේ සිදුවීම මනාව පෙන්වා දෙයි. ඔවුහු බයිබලයේ අත ගසා සිංහල ප්රභූන්ට දිවුරති. ඔවුන් පවසන්නේ තමන්ට අවශ්ය ‘උඩරටින් ලබාගන්නා කුළුබඩු කරදරයකින් තොරව තම රටට ගෙනයෑම’ පමණක් බවයි.
උඩරට සිංහල ප්රභූන්ට අවශ්ය වන්නේ ඉංග්රීසීන්ගේ උදව්වෙන් උඩරට භික්ෂූන්වහන්සේලාටත්, ප්රභූන්ටත් ජනතාවටත් එපා වී සිටි රජු පළවාහැර බලය තමන් අතට ගැනීමට මිස ඉංග්රීසීන්ට ලබා දීම නොවේ. නමුත් 1815 දී උඩරට ප්රභූන් සමග ගිවිසුමක් අස්සන් කළ ඉංග්රීසීන් උපායෙන් රාජ්ය බලය තමන් වෙතම තබාගැනීම සැබෑ ඉතිහාසය වන්නා සේම ගාඩි සිනමාපටය යළි දෙපයින් සිටුවන ඉතිහාසය ද වේ.
සිනමාව කලාව තුළ ඇති ප්රබලතම සංනිවේදන මාධ්යයක් වන නමුදු, ලංකාව වගේ රටක එය කටකතාව ඉක්මවා ගිය මාධ්යයක් නොවීමේ ඛේදවාචකය නොවන්නට ගාඩි වැනි කලා කෘතිවලට කළ හැකි සමාජ සංස්කෘතික ප්රතිසංස්කරණය මීටත් වඩා අතිවිශාල වන බව නොඅනුමානය!
මා මෙතෙක් දීර්ඝ වශයෙන් කීවේ ගාඩි සිනමා කෘතියේ දේශපාලනික පසුබිම් කතාවයි. නමුත් ගාඩි සිනමා කෘතිය ගලා යන මතුපිට හුය, මේ අතීරණාත්මක දේශපාලන යුගයේ ගොඩනැගෙන ප්රේම කථාවකි. ඒ යට කී, රජුට එරෙහි කුමන්ත්රණයේ ප්රධානියා වූ ඇහැලේපොල මහ අධිකාරම (රවීන්දු රන්දෙණිය රඟයි) හා එක්වූ බුලත්ගම දිසාවේගේගේ (ශ්යාම් ප්රනාන්දු රඟයි) දෙවන බිරිඳ වූ තරුණියක හා ගාඩි රැහේ තරුණයකු අතර ඇතිවන ආදරය පිළිබඳ කතා වෘත්තාන්තය යි.
බුලත්ගම දිසාවේ රජුට එරෙහිව කුමන්ත්රණය කිරීම හෙළිදරව් වීම සමග ඔහු පැනගොස්ගොස් සැඟවුණත් උඩරට නීතිය අනුව ඔහුගේ බිරිඳට දරුවන්ට හා ඥාතීන්ට විකල්ප දෙකක් හිමිවේ. එකක් වන්නේ ගෙලෙහි බඳින ලද ගලක් සමග දියට පැන සිය දිවි නසාගැනීමයි. දෙවැන්න පහළම කුළයක් ලෙස සැලකෙන ගාඩි කුලය දක්වා කුලය පහත් කරමින් එහි පිරිමියකුට පවාදීමයි.
සිනමාපටයට අනුව බුලත්ගම දිසාවේගේ මව අතුළු ඥාතීන් දියට පැන දිවි නසා ගන්නා අතර අලුතින් ගෙනා තරුණ බිරිඳ (ඩිනාරා පුංචිහේවා රංගනයෙන් දායක වේ) දියට පැනීමට බිය වන්නීය. ඒ අනුව එගොඩ සිට ඈ වෙතට පළමුව පිහිනා ඒමට සමත් වූ ‘විජයා’ (සජිත අනුත්තර) නමැති ගාඩි තරුණයාට ඇයව හිමිවන අතර. වලව්වේ මැණිකේ කෙනෙක් වූ ඈ එම කුලයට අනුගත වීමටත් එම තරුණයාට පෙම් කිරීමට හිත හදාගැනීමට නොහැකි වීමත්, ගාඩි කුලයේ තරුණයකු වන ඔහුට ප්රභූ කුලයේ තබා සාමාන්ය සිංහල වැසියකු ලෙස වෙස් වලාගෙන ඈ සමග ජීවත් වීමටවත් සමාජයේ ඉඩ හසර නොලැබීමත්, විජයාට කුලය පහත් කොට තමා වෙත ලැබුණු ඇගේ හිත ගැනීමට අපහසු වීමත් කතාවේ ගලා යයි. කතාව අවසන් වන්නේ අති විශාල ඛේදවාචක රැසකට පසු තමා ගාඩි කුලයේ තරුණියක් ලෙස ජීවත්වීමට සිත එකඟ කරමින් ඇය ඔහු හා එකතු වීමෙනි.
කුල බෙදීම නම් ජනප්රිය ප්රපංචය කතාවේ මූලික ධාරාවේ පෙනුනත් ඊට එහා ගිය නිර්ප්රභූවාදීවාදී කියැවීමක් කළ හැකි අවස්ථා රාශියක් ගාඩි සිනමා කෘතියේ අඩංගු වේ. සමාජයේ ඇති කුල බෙදීම්, පංති බෙදීම්බෙදීම් මතුපිට තලයේ පැහැදිලිව කැපී පෙනෙන දේවල්ය. එසේ නමුත් අප විසින් ප්රභූ යැයි පවසන පංති තුළද හඬක් හිමි නොවනනොවන නිර්ප්රභූ පිරිස් සිටිති. පශ්චාත් යටත්විජිත ඉන්දියාවේ කැපීපෙනෙන චින්තකයින් වන රංජිත් ගුහා (Ranajit Guha), දීපේෂ් චක්රබෝර්ති (Dipesh Chakrabarty) ගයාත්රී ස්පිවැක් (Gayatri Chakravorty Spivak) ආදීන් ගොඩනැගූ නිර්ප්රභූ (Subaltern) කියැවීම මේ කාරණය තේරුම්ගැනීමට ඉතා වැදගත්ය.
විශේෂයෙන් ගයාත්රී ස්පිවැක් ගේ මූලික ලේඛනයක් වන "Can the Subaltern Speak?" වැනි ලේඛනවල එන වෙසෙසින් ස්ත්රී නිර්ප්රභූත්වය පිළිබඳ අදහස් ගාඩි සිනමා කෘතිය කියවන්න අපට යොදාගත හැකි ආලෝක රේඛාවන්ය. රජවරයකු යනු රාජාණ්ඩුවක් පවතින රටක ඉහළතම ප්රභූ චරිතයයි. ඒ අනුව රැජින යනුද එසේය. එසේ නමුත් අග රැජිනකට හෝ වෙනත් රැජිනකට හෝ රජ ගෙදර දරුවන්ට ඒ මාලිගය තුළ සැබෑ හඬක් ඇතිද? නැත. ඒ අනුව නිර්ප්රභූන් වනාහි ඉහළම ප්රභූ නිවසක වුවද සිටිය හැකි පිරිසක් බව නිර් ප්රභූ අධ්යනය (Subaltern study) තුළ සියුම්ව පෙන්වා දේ.
යළි ගාඩි සිනමා කෘතියට හැරෙමු, බුලත්ගම දිසාවේ යනු එදා රටේ ප්රභූ ධූරාවලියේ ඉතා වැදගත් ප්රභූ චරිතයකි. ඒ අනුව ඔහුගේ බිරිඳ ද බැලූ බැල්මට එසේ වේ. එසේ නමුත් ඒ නිවස තුළ ඇය සැබැවින්ම ප්රභූද? නැත. ඈ ඇගේ සැමියා වන බුලත්ගම දිසාව ළඟ නිර් ප්රභූය. දිසාවේ නිවසට පැමිණි විට පා දොවා ගෙට ගැනීමත්, නිවසට එන සෙසු ප්රභූන්ට ආහාර පිළියෙල කිරීමත් ඇගේ මූලික කාර්යන්න් අතර වන බව ගාඩි සිනමා කෘතිය සියුම්ව පෙන්වා දෙයි. දිසාවේට නිදාගැනීමට යහහන සකසන ඈ තමාට නිදාගැනීමට බිම පැදුරක් එළාගන්නීය. ප්රභූ වරයා ඇගෙන් බලාපොරොත්තු වන මූලිකම දේ ඔහුගේ පළමු කසාදයේ දරුවන් බලාගැනීමයි. කුල පහත හෙළනු ලැබූ ඇය ගාඩි තරුණයා සමග කතා නොකරන්නේ ඔහුගේ කුලයට ඈට අනුගත වීමට ඇති අපහසුව නිසාය. නමුත් ඈ ප්රභූ නිවසේදී ද බොහෝ විට නිහඬව සිටින තරුණියක් ලෙස සියුම්ව සිනමා කෘතිය පෙන්වයි. මෙවන් මතුපිට අර්ථ ඉක්මවා ගිය සියුම් දාර්ශනික, සමාජ දේශපාලනික අර්ථ සිනමා කෘතියක් මගින් ගොඩනැගීම වනාහි ප්රසන්න විතානගේ වැනි සිනමා කරුවෙකුට පමණක් සිදු කළ හැකි නිර්මාණාත්මක ශක්යතාවකි.
ගාඩි සිනමා කෘතියේ සිනමා කරුවා ඒ ඒ පාර්ශ්ව වෙත හෙළන දෘෂ්ටිය ඉතා ගැඹුරු එකකි. එය කෙසේවත් පැතැලි දෘෂ්ටියක් නොවේ. රජු ඇතුළු පාර්ශ්වය සම්පූර්ණයෙන් ම හොඳ චරිත නොවනවා සේම, කැරලිකාරී පාර්ශ්වයද සම්පූර්ණයෙන් හොඳ හෝ නරක නැත. ඒ පාවාදීම යන කාරණය නිසා ම නොවේ. ඔවුන් ඉතා කෘර ලෙස තම අරමුණට එරෙහි පිරිස් මරා දමනු ලබන නිසාය. වෙනකක් තියා ඔවුහු විජයාගේ ගාඩි රැහේ සියලු දෙනාද නිකරුණේ සමූල ඝාතනය කරති. මේ සිනමා දෘෂ්ටිය දකිද්දී අපට නිතැතින් සිහියට එන්නේ, මතබේදාත්මක හොලිවුඩ් සිනමාකරුවකු වන ඔලිවර් ස්ටොන්ගේ (Oliver Stone) නිර්මාණාත්මක දෘෂ්ටියයි. වෙසෙසින් එහිලා Heaven Earth (1993) වැනි සිනමාපටවල දෘෂ්ටිය අපට ගාඩි සිනමාපටයේ දෘෂ්ටිය හා එකපෙළේ තබා කියවිය හැක.
සජිත අනුත්තර ද සිනමාපටයේ ප්රධාන චරිත රඟපාන නවකනවක නිළිය ඩිනාරා පුන්චිහේවා, රවීන්ද්ර රන්දෙණිය, ශ්යාම් ප්රනාන්දු ඇතුලු පිරිසගේ ප්රතිභාපූර්ණ - අපූර්ව රංගනය වෙසෙසින් මතක් කරන්න අවශ්යයි.
සිනමා කෘතියේ කැමරාකරණය, සංගීතය ඇතුළු බොහෝ කාරණා භාරතීය ශිල්පීන් විසින් සිදු කර ඇති අතර ඒ සියල්ල බොහෝ දුරට සාර්ථක බැව් නොකිව මනාව. ලොව විශාලතම හා දියුණුතම සිනමා සංස්කෘතියක් ඇති භාරතයේ නිර්මාණශිල්පීන් මේ කෘතියේදී භාවිත කිරීම කෘතියේ සිනමාත්මක තීව්රකරණයට පමණක් නොව සිංහල සිනමාවේ අභිවෘද්ධියටද ඉතා වැදගත් කරුණක් වේ.
- ප්රසාද් නිරෝෂ බණ්ඩාර (2023-02-25)
Thursday, December 29, 2022
ප්රේමයට ඇරයුම් [Invitation To Love ~ Paul Laurence Dunbar]
ඔබ එන්න, බබළන කල්හි තරුවලින් රාත්රී,
නොඑසේනම් මෝදු වන විටදි සඳ.
කහ පැහැති පිදුරු පිට්ටනි මතට
හිරු තමන් රන් කිරණ ඉසින විට පැමිණෙන්න.
මෘදු හා අළු පැහැති හවස් වරුවේ එන්න,
රාත්රියේදී හෝ නැතිනම් දහවලේ ඔබ එන්න.
අහෝ ප්රේමය, ඔබට හැකි හැමවිටම පැමිණෙන්න
සාදරෙන් මම ඔබව පිළිගනිමි, ඔබ එන්න.
ආදරණීය ප්රේමය, මිහිරියි නුඹ - ඔව් ආදරණීයයි
මෘදුයි නුඹ පරවියෙකු මෙනි කූඩු තනනා.
සම්ප්රාප්ත වන’යුරු කුරුල්ලකු තම කැදැල්ලට
සපැමිණ මා හදට නිවාලනු මැනව එය.
මගේ හිත දුකින් පිරි වෙලාවක පැමිණෙන්න
එසේ නැතිනම් මසිත සතුටු වුණ වෙලාවල.
තුරුපත් පතිත වන වෙලාවක හෝ
රත් පැහැ ගැන්වෙද්දි චෙරි ඵළ ඔබ එන්න.
අවුරුද්දේ පළමුවෙන් මල් පිපෙන විට එන්න
නැතිනම් ගිමන්කල දිදුලද්දි පැමිණෙන්න.
ශීත කල පාවෙනා හිම කැටිති හා එන්න
සාදරෙන් මම ඔබව පිළිගනිමි, ඔබ එන්න.
Translated by: Prasad Nirosha Bandara
Saturday, December 17, 2022
ලිලීට [To Lily ~ Alexander Pushkin]
Friday, November 11, 2022
කිමැයි නො අසනු මැන [Don’t Ask Me Why ~ Alexander Pushkin]
ෆෙඩ්රික් නීට්ෂේ, නාසිවාදයට සහ නවනාසිවාදයට එරෙහිව (Friedrich Nietzsche, against narcissism and neo-narcissism)
2022 පෙබරවාරි 24 දින ව්ලැඩිමීර් පුටින් යුක්රේනය ආක්රමණය කරීමට එක් වැදගත් අරමුණක් ලෙස කීවේ යුක්රේනය 'නාසිහරණය' (denazified) කිරීමයි. යුක්රේන ආක්රමණය සඳහා බලපානු ලැබූ තවත් වැදගත් සාධකයක් ලෙස විචාරකයින් කියන්නේ යුක්රේනය අතීත රුසියානු සමූහාණ්ඩුවට අයත් භූමියක් වීමයි. ඒ අනුව රුසියාව විසින් යුක්රේන ආක්රමණය සිදුවූ අතර, ඇමරිකාව, ජර්මනිය, ප්රංශය ඇතුළු බටහිර සන්ධානය පුටින්ගේ ආක්රමණය දැඩි ලෙස හෙළා දකිමින් යුක්රේනයට විශාල වශයෙන් යුධ ආධාර දෙමින් අද දක්වා යුද්ධය පවත්වාගෙන යති!
Monday, October 10, 2022
උමතු කෙල්ලගේ ආදර ගීතය (Mad Girl’s Love Song ~ Sylvia Plath)
Monday, September 5, 2022
අවුෂ්විට්ස් ඝාතක කඳවුර - නට්සිවාදීන් සහ අවසන් විසඳුම ( AUSCHWITZ THE NAZIS & THE FINAL SOLUTION)
Saturday, September 3, 2022
ඉතිහාසයේ අවසානය (The End of History and the Last Man)
Friday, September 2, 2022
“උන්ගේ සදාචාරය හා අපගේ සදාචාරය” (Their Morals And Ours)
ලියොන් ට්රොට්ස්කිගේ සුප්
රකට ග්රන්ථය “උන්ගේ සදාචාරය හා අපගේ සදාචාරය”
(Their Morals And Ours).
Wednesday, August 24, 2022
තවමමත් මතකයි ඒ පුදුම එළවන මොහොත [ I still recall the wondrous moment ~ Alexander Pushkin ]
තවමමත් මතකයි ඒ පුදුමඑළවන මොහොත:
ඔබ පෙනී සිටි විටදි මගේ දෑස් අබියස
කෙටි හා ක්ෂණික පෙර නිමිත්තක් ලෙද,
මන බඳින ආලෝකයේ සුපිරිසිදු මායාව.
දුකේදී, ගිලන් වූ විට හිත මගේ
කලබලම වෙලාවල, තෝන්තුවා මොහොත්වල
ඔය මුහුණෙ ලකුණු ගැන මැව්වෙමිය හීන මම
නුඹේ කට හඬ, ඔව් දැනෙනවා ඒවගෙම.
වසර ගණනක් ගෙවුණි, සැඩ සුළන් පහව ඇත
මගේ පෙර පැතුම් හා, ඒවගෙම
එදවසෙහි අහිමි විය නුඹේ හඩේ සොඳුරුතම මැතිරුම.
නුඹ වතේ ඇතිරුණු පිවිතුරුම ම සලකුණු!
අඳුරේ රඳවා මා - හුදකලාවේ
ඇදෙන්නට ගත්තා මගේ දවස් අවුල වෙත.
විශ්වාසයක් හා ආනුප්රාණයක් නැතිව,
කඳුලක්, ප්රේමයක් මෙන් ජීවිතයක් ද නොමැතිව.
මගේ ආත්මය සේන්දු විය ප්රබෝධමත් මොහොතට;
ප්රාදූර්භූත විය නැවත නුඹ මගේ දෑස් අස
කෙටි හා ක්ෂණික පෙර නිමිත්තක් ලෙද
මන බඳින ආලෝකයේ සුපිරිසිදු මායාව.
මගේ හදවත දැන්, මෝහනයෙන් වෙළී
ස්පන්දනය වේ තදින්, ඉපිළී යළිත්
නොවක් විශ්වාසයක් හා ඇතිව ආනුප්රාණයක්,
මුදු මොළොක් කඳුළු මෙන්ම ප්රේමය සමග ජීවිතය.
Translated by: Prasad Nirosha Bandara
Monday, July 4, 2022
අරගලයේ තීරණාත්මකම සාධකය රාජ්ය සේවයයි (Velvet Revolution & current Sri Lankan struggle)
ලංකාවේ උද්ගතව ඇති වත්මන් අරගලයට සමාන අරගල ගණනාවක් ලෝක ඉතිහාසයේ අපිට දකින්න පුළුවන්. ඊයේ සිදුවූ අවාසනාවන්ත සිදුවීම් හැරෙන්නට, ඉතා සාමකාමී අරගලයක් වූ මේකට ඉතා සමාන විප්ලවයක් තමයි චෙකොස්ලෝවැකියාවේ ‘විල්ලුද විප්ලවය‘ (Velvet Revolution). මෙය Gentle Revolution ලෙසද හැඳින්වූයේ එය සාමකාමී අරගලයක් (non-violent struggle) වුණ නිසාමයි.
අරගලයට අදාල හේතු රටේ කාලාන්තරයක් තිස්සේ තිබ්බත්, 1989 නොවැම්බර් 17 වෙනිදා සිට නොවැම්බර් 27 දක්වා ගිය විල්ලුද විප්ලවයේ මූලික ගිණි පුළිඟු දැල්වූයේ එරට විශ්වවිද්යාල ශිෂයයින්. (ලංකීය අරගලයේ තීරණාත්මක හැරවුම් ලක්ෂය වූයේද ඇඳිරිනීතිය දින ලංකාවේ ශිෂ්යයින් ගෙන ගිය අරගලය කියන්න පුළුවන්. ඊට පෙර සිටද හුදකලා අරගල තිබුණත්, නිර්භීතව එදා පාරට බහින්න රට පුරා හැමෝටම ධෛර්යය දුන්නේ ඒක.)
කොහොම උනත් ඒ ධෛර්යය නිසා චෙකොස්ලෝවැකියාවේ විවිධ දෙසින් මිනිස්සු මේ විප්ලව වලට එකතු වුණා. හන්දියක් හන්දියක් ගානේ ඒ අරගලය බෝ වුණා.
එහෙම වුණත් රජයන් ඒ සඳහා කිසිදු සැලකිය යුතු ප්රතිචාර දැක්වූයේ නෑ. ඒ අය විප්ලවය දියකර හරින්නට හැකිතාක් වෑයම් ගත්තා. මිනිසුන් මිය ගියා.
නමුත් රජයට නොසලකා නොහැර බැරි දෙයක් ඊළඟට සිදුවුණා. ඒ මේ විල්ලුද විප්ලවයට රජයේ නිලධාරීන් එකතුව මහා වැඩවර්ජනයක් ආරම්භ කිරීම. අවසානයේ චෙකොස්ලෝවැකියානු රජයට ඊට ප්රතිචාර නොදක්වා ඉන්න බැරි වුණා. (අපේ අසූවේ වැඩවර්ජනයේ ප්රථිඵල මීට වෙනස්) ඒ අනුව පාලකයින් නිරුත්තර වුණා. ඒ අයට වේදිකාවෙන් බැස යන්න සිදු වුණා.
ඒ නිසා ඕනෑම විප්ලවයක තීරණාත්මකම සාධකය රාජ්ය සේවය කියන්න පුළුවන්....
හැබැයි මෙතන තියෙන වැදගත්ම කාරණය තමයි, වෙල්වට් විප්ලවය මගින් සිදු කළේ එක් කෙනෙක් බලයෙන් පහ කරලා ඒ ක්රමය යටතේම තව කෙනෙක් බලයට ගේන එක නෙමෙයි. ඒ අය ඊට වඩා වැදගත් ක්රමවේදමය වෙනසක් සිදු කළා. ව්යවස්ථාමය ප්රතිසංස්කරණවලට ගියා...
තම මූලික අරමුණ ගැන සියලු අරගලකරුවන් දේශපාලනිකව දැනුවත්වීමේ, දැනුවත් කිරීමේ වැදගත්කම තියෙන්නේ එතනයි. විශේෂයෙන් ඒකීය නායකත්වයකින් තොරව, විවිධ තැන්වල ජන අරගලයක් ලෙස නැගී සිටිද්දී ගැටලු මතුවන්න තියෙන ඉඩ එතකොට අඩුයි....