Monday, February 27, 2023

මර්යුෂ්කා


යකඩ මිරිවැඩි සඟල තුනකුත් 
යකඩ හැරමිටි තුනක් වෙනකුත්
යකඩ හිස්වැසුමන්ම තුනකුත් 
ගෙවෙන තුරු එකලාව ඇවිදින 

මුහුදු හතකට එහා
දේශ හතකින් එපිට
මංමුළා පෙම්වතා
කෝ කොයිද විමසන

කවුළු දෑලේ සැඟවුණු
තියුණු පිහි තුඩු මළපුඩු
සිදුරු කළ රාජාලි පපුතුරට
කඳුළු ඔසු තවරන්න බැරිවම

සිදුරු වූ පෙම්වන්ත හදවත
ගාලා ගිය රුහිරු දැක වැළපුන

අඳුරු වන පෙතක් අස
රුදුරු ගිරි ශිඛර මත
වංකගිරි මාවත
වාරුනැතිවද දෙපා - ඔසව ඔසවා තැබුව

නුඹට හමුවිද ඉතින්
අහිමිවුණ ආදරේ පියාපත?

මූදු හතකින් එහා මාවත 
හිත්ගත්ත ලංසුවල නොබැඳුන
දේශ හතකින් එහා පිරිපත
එකලාව තනි හිතින් විඳගෙන

මයා රැජිනගේ ඉනාවට
බැඳ  දැම්ම සංසාර ප්‍රේමය
පාවා නොදුන්
පරමාදර්ශ පෙම්වතී නුඹ 
මර්යුෂ්කා

ඔව්,
ඒ ආදරේ හුස්ම තවමමත්
එදා වාගේම දැවටිලා තියෙනවා
සුරඟන කතා පිටු වල..!

- ප්‍රසාද් නිරෝෂ බණ්ඩාර

‘ගාඩි’ - ආදරයේ දේශපාලනය

 

ප්‍රවීණ සිනමාකරු ප්‍රසන්න විතානගේ අද්‍යක්ෂණය කළ 'ගාඩි' සිනමා කෘතිය මම දකින්නේ, කට කතා මගින් සහ මහාවංශයවැනි වීර කථා මගින් ගේන අර්ධ ප්‍රබනධයන් ආශ්‍රයෙන් පමණක් ගොඩ නගාගන්නා ලද ජනප්‍රිය ඉතිහාසයක් සැබෑ ඉතිහාසය සේ හඟින වර්තමාන පරම්පරාව ඔළුවෙන් හිටවන සිනමා කෘතියක් විදිහට.

ලංකාවේ අවසාන රාජධානිය වන මහනුවර රාජධානියේ අන්තිම රජු වූ ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජුගේ කාලය ගාඩි සිනමා කෘතිය පසුබිම් වන්නේ වන අතර, ඇහැලේපොළ, පිළිමතලව්වේ, මිල්ලෑව ආදී ප්‍රභූ පිරිස ඉංග්‍රීසීන් හා එක්ව රජු පළවාහරිමින් රාජ්‍ය බලය ලබාගැනීමට වෑයම් කිරීම කතාවේ පසුබිම් දේශපාලනයයි.

1815 දී අත්සන් කෙරුණු උඩරට ගිවිසුම ඇතුළු මේ ඓතිහාසික බල පෙරළිය පිළිබඳ ලංකාවේ නූතන හුදී ජන ඉතිහාස කතාන්දරය මොකද්ද? එනම් කන්ද උඩරට ප්‍රභූන්, හිතා මතා රට ඉංගීසීන්ට පවා දුන් බවයි.!

එසේ නමුත් සැබෑ සිදුවීම ඊට වෙනස්ය. උඩරට ප්‍රභූන්ට පමණක් නොව, භික්ෂූන් වහන්සේලා, ජනතාව ඇතුළු සියලු දෙනා ඒ යුගය වන විට සිටියේ ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජු පිළිබඳ දැඩි කලකිරීමෙනි. කටකතා ඉතිහාසයේ නොදැක්වෙන, භික්ෂූන් වහන්සේලාට,  ප්‍රභූන්ට හා ජනතාවට රාජසිංහ රජු එපා වීමට බලපෑ මූලිකමූලික කරුණු තුනක් මෙසේ සාරාංශ කළ හැක.

1. නායක්කර් වංශික රජකු වූ ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ දළදා වහන්සේ මෙන්ම මතු බුදුවන නාථ දෙවියන් වැඩ සිටින ශුද්ධ නගරය ආලක පුරයක් (හින්දු) කරමින් ඊට අදාල ‘කිරි මුහුද’ හෙවත් වර්තමාන මහනුවර වැව ගොඩනැගීම. මේ නිසා මල්වත්ත මහා විහාරයේ භික්ෂූන් දිනපතා උදෑසන දළදා වහන්සේ වැඳ පුදාගැනීමට පැමිණි, දළදා මාලිගයත් මල්වත්ත මහා විහාරයත් අතර තිබුණු කුඹුරු යාය (ටිගොල්ල වෙල) ගොඩ කළ අතර එහි මැද පිහිටා තිබුණු පොහොය මළු විහාරයද එතැනින් ඉවත් කිරීමට යෝජනා විය. එහෙයින් සිංහල රාජ්‍ය පාලනයේ ප්‍රධාන උපදේශකයා වූ භික්ෂූන් වහන්සේලා රජු හා උරණ විය.

2. රජු මේ වැව හා වලාකුළු බැම්ම ඉදිකිරීමට ‘රාජකාරිය’ යටතේ ගම් නියම්ගම් වල ජනතාවගේ ශ්‍රමය ලබා ගත්තේය. එසේ නමුත් රාජකාරී ක්‍රමයට අදාල නීතිය අනුව එවන් 'හුදු අලංකාරය වෙනුවෙන්' කරන ඉදිකිරීමක් සඳහා ශ්‍රමය ලබාගත හැකි වූයේ අදාල ඉදිකිරීම් සිදු කරන ගම් සීමාවේ පදිංචි ජනතාවගෙන් පමණි. ප්‍රත්‍යන්ත ප්‍රදේශවල වැසියන්ගේ ශ්‍රමය ලබාගත හැකි වූයේ ආගමික ඉදිකිරීම් කටයුත්තකට, යුධ කටයුත්තකට හෝ කෘෂිකර්මය සඳහා වන වාරිමාර්ග කටයුත්තකටය. මේ නිසා උඩරට ගැමියෝ  රජු කෙරේ දැඩි නොකැමැත්තෙන් අදාල කාර්ය සඳහා පැමිණියහ.

3. රටේ පිරිමින්ගේ ශ්‍රමය මෙවන් කටයුත්තට යොදා ගැනීමේ දී, ඔවුන්ගේ දරුපවුල් රැකීම රජයේ වගකීම වූ අතර, එනයින් රාජ්‍ය භාණ්ඩාගාරය සිඳී ගියේය. ඒ අනුව රජු ජනතාව මත අලුත් බදු පනවන්නට විය. එසේම ශ්‍රමය මේ කටයුත්ත සඳහා යොදාගැනීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඒ මිනිසුන් මෙතෙක් කරමින් සිටි කෘෂිකර්මය අර්බුදයට ලක් වූ අතර ආහාර හිගයක් ද ඇති විය.

මීට අමතරව නායක්කර් රජකු වූ ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ සුරාවට ඇබ්බැහිවීම. ඔහු ජනතාවට හා ප්‍රභූවරුන්ටත් ඔවුන්ගේ දරු පවුල්වලටත් කෲර දඬුවම් ලබා දීම, එසේ දඬුවම් ලබාදීමට දළදාමාලිගාව සහ නාථ දේවාලය අසල ශුද්ධ භූමිය යොදාගැනීම වැනි කාරණා ද  ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජු කෙරේ භික්ෂූන් වහන්සේලා, උඩරට ප්‍රභුන් සහ මහ ජනතාව බිඳෙන්නට හේතු වූ බව ඉතිහාසයේ සඳහන්වේ.

ගාඩි සිනමාපටය විසින් නිවැරදි කරන්නේ, සටහන ආරම්භයේ ම දැක්වූ ‘පාවාදීම පිළිබඳ’ ඊනියා කටකතා ඉතිහාසයයි. ඒ අනුව ගාඩි කෘතිය රොබට් බ්‍රවුන්රිග් ආණ්ඩුකාරයා, ජෝන් ඩොයිලි ඇතුළු පිරිස විසින් කැප්පැටිපොළ ඇතූළු පිරිස උපායෙන් මුළා කිරීමේ සිදුවීම මනාව පෙන්වා දෙයි. ඔවුහු බයිබලයේ අත ගසා සිංහල ප්‍රභූන්ට දිවුරති. ඔවුන් පවසන්නේ තමන්ට අවශ්‍ය ‘උඩරටින් ලබාගන්නා කුළුබඩු කරදරයකින් තොරව තම රටට ගෙනයෑම’ පමණක් බවයි.

උඩරට සිංහල ප්‍රභූන්ට අවශ්‍ය වන්නේ ඉංග්‍රීසීන්ගේ උදව්වෙන් උඩරට භික්ෂූන්වහන්සේලාටත්, ප්‍රභූන්ටත් ජනතාවටත් එපා වී සිටි රජු පළවාහැර බලය තමන් අතට ගැනීමට මිස ඉංග්‍රීසීන්ට ලබා දීම නොවේ. නමුත් 1815 දී උඩරට ප්‍රභූන් සමග ගිවිසුමක් අස්සන් කළ ඉංග්‍රීසීන් උපායෙන් රාජ්‍ය බලය තමන් වෙතම තබාගැනීම සැබෑ ඉතිහාසය වන්නා සේම ගාඩි සිනමාපටය යළි දෙපයින් සිටුවන ඉතිහාසය ද වේ.

සිනමාව කලාව තුළ ඇති ප්‍රබලතම සංනිවේදන මාධ්‍යයක් වන නමුදු, ලංකාව වගේ රටක එය කටකතාව ඉක්මවා ගිය මාධ්‍යයක් නොවීමේ ඛේදවාචකය නොවන්නට ගාඩි වැනි කලා කෘතිවලට කළ හැකි සමාජ සංස්කෘතික ප්‍රතිසංස්කරණය මීටත් වඩා අතිවිශාල වන බව නොඅනුමානය!

මා මෙතෙක් දීර්ඝ වශයෙන් කීවේ ගාඩි සිනමා කෘතියේ දේශපාලනික පසුබිම් කතාවයි. නමුත් ගාඩි සිනමා කෘතිය ගලා යන මතුපිට හුය, මේ අතීරණාත්මක දේශපාලන යුගයේ ගොඩනැගෙන ප්‍රේම කථාවකි. ඒ යට කී, රජුට එරෙහි කුමන්ත්‍රණයේ ප්‍රධානියා වූ ඇහැලේපොල මහ අධිකාරම (රවීන්දු රන්දෙණිය රඟයි) හා එක්වූ බුලත්ගම දිසාවේගේගේ (ශ්‍යාම් ප්‍රනාන්දු රඟයි) දෙවන බිරිඳ වූ තරුණියක හා ගාඩි රැහේ තරුණයකු අතර ඇතිවන ආදරය පිළිබඳ කතා වෘත්තාන්තය යි.

බුලත්ගම දිසාවේ රජුට එරෙහිව කුමන්ත්‍රණය කිරීම හෙළිදරව් වීම සමග ඔහු පැනගොස්ගොස් සැඟවුණත් උඩරට නීතිය අනුව ඔහුගේ බිරිඳට දරුවන්ට හා ඥාතීන්ට විකල්ප දෙකක් හිමිවේ. එකක් වන්නේ ගෙලෙහි බඳින ලද ගලක් සමග දියට පැන සිය දිවි නසාගැනීමයි. දෙවැන්න පහළම කුළයක් ලෙස සැලකෙන ගාඩි කුලය දක්වා කුලය පහත් කරමින් එහි පිරිමියකුට පවාදීමයි.

සිනමාපටයට අනුව බුලත්ගම දිසාවේගේ මව අතුළු ඥාතීන් දියට පැන දිවි නසා ගන්නා අතර අලුතින් ගෙනා තරුණ බිරිඳ (ඩිනාරා පුංචිහේවා රංගනයෙන් දායක වේ) දියට පැනීමට බිය වන්නීය. ඒ අනුව එගොඩ සිට ඈ වෙතට පළමුව පිහිනා ඒමට සමත් වූ ‘විජයා’ (සජිත අනුත්තර) නමැති ගාඩි තරුණයාට ඇයව හිමිවන අතර. වලව්වේ මැණිකේ කෙනෙක් වූ ඈ එම කුලයට අනුගත වීමටත් එම තරුණයාට පෙම් කිරීමට හිත හදාගැනීමට නොහැකි වීමත්, ගාඩි කුලයේ තරුණයකු වන ඔහුට ප්‍රභූ කුලයේ තබා සාමාන්‍ය සිංහල වැසියකු ලෙස වෙස් වලාගෙන ඈ සමග ජීවත් වීමටවත් සමාජයේ ඉඩ හසර නොලැබීමත්, විජයාට කුලය පහත් කොට තමා වෙත ලැබුණු ඇගේ හිත ගැනීමට අපහසු වීමත් කතාවේ ගලා යයි. කතාව අවසන් වන්නේ අති විශාල ඛේදවාචක රැසකට පසු තමා ගාඩි කුලයේ තරුණියක් ලෙස ජීවත්වීමට සිත එකඟ කරමින් ඇය ඔහු හා එකතු වීමෙනි.

කුල බෙදීම නම් ජනප්‍රිය ප්‍රපංචය කතාවේ මූලික ධාරාවේ පෙනුනත් ඊට එහා ගිය නිර්ප්‍රභූවාදීවාදී කියැවීමක් කළ හැකි අවස්ථා රාශියක් ගාඩි සිනමා කෘතියේ අඩංගු වේ. සමාජයේ ඇති කුල බෙදීම්, පංති බෙදීම්බෙදීම් මතුපිට තලයේ පැහැදිලිව කැපී පෙනෙන දේවල්ය. එසේ නමුත් අප විසින් ප්‍රභූ යැයි පවසන පංති තුළද හඬක් හිමි නොවනනොවන නිර්ප්‍රභූ පිරිස් සිටිති. පශ්චාත් යටත්විජිත ඉන්දියාවේ කැපීපෙනෙන චින්තකයින් වන රංජිත් ගුහා (Ranajit Guha), දීපේෂ් චක්‍රබෝර්ති (Dipesh Chakrabarty) ගයාත්‍රී ස්පිවැක් (Gayatri Chakravorty Spivak) ආදීන් ගොඩනැගූ නිර්ප්‍රභූ (Subaltern) කියැවීම මේ කාරණය තේරුම්ගැනීමට ඉතා වැදගත්ය. 

විශේෂයෙන් ගයාත්‍රී ස්පිවැක් ගේ මූලික ලේඛනයක් වන  "Can the Subaltern Speak?" වැනි ලේඛනවල එන වෙසෙසින් ස්ත්‍රී නිර්ප්‍රභූත්වය පිළිබඳ අදහස් ගාඩි සිනමා කෘතිය කියවන්න අපට යොදාගත හැකි ආලෝක රේඛාවන්ය. රජවරයකු යනු රාජාණ්ඩුවක් පවතින රටක ඉහළතම ප්‍රභූ චරිතයයි. ඒ අනුව රැජින යනුද එසේය. එසේ නමුත් අග රැජිනකට හෝ වෙනත් රැජිනකට හෝ රජ ගෙදර දරුවන්ට ඒ මාලිගය තුළ සැබෑ හඬක් ඇතිද? නැත. ඒ අනුව නිර්ප්‍රභූන් වනාහි ඉහළම ප්‍රභූ නිවසක වුවද සිටිය හැකි පිරිසක් බව නිර් ප්‍රභූ අධ්‍යනය (Subaltern study) තුළ සියුම්ව පෙන්වා දේ.

යළි ගාඩි සිනමා කෘතියට හැරෙමු, බුලත්ගම දිසාවේ යනු එදා රටේ ප්‍රභූ ධූරාවලියේ ඉතා වැදගත් ප්‍රභූ චරිතයකි. ඒ අනුව ඔහුගේ බිරිඳ ද බැලූ බැල්මට එසේ වේ. එසේ නමුත් ඒ නිවස තුළ ඇය සැබැවින්ම ප්‍රභූද? නැත. ඈ ඇගේ සැමියා වන බුලත්ගම දිසාව ළඟ නිර් ප්‍රභූය. දිසාවේ නිවසට පැමිණි විට පා දොවා ගෙට ගැනීමත්, නිවසට එන සෙසු ප්‍රභූන්ට ආහාර පිළියෙල කිරීමත් ඇ‌ගේ මූලික කාර්යන්න් අතර වන බව ගාඩි සිනමා කෘතිය සියුම්ව පෙන්වා දෙයි. දිසාවේට නිදාගැනීමට යහහන සකසන ඈ තමාට නිදාගැනීමට බිම පැදුරක් එළාගන්නීය. ප්‍රභූ වරයා ඇ‌ගෙන් බලාපොරොත්තු වන මූලිකම දේ ඔහුගේ පළමු කසාදයේ දරුවන් බලාගැනීමයි. කුල පහත හෙළනු ලැබූ ඇය ගාඩි තරුණයා සමග කතා නොකරන්නේ ඔහුගේ කුලයට ඈට අනුගත වීමට ඇති අපහසුව නිසාය. නමුත් ඈ ප්‍රභූ නිවසේදී ද බොහෝ විට නිහඬව සිටින තරුණියක් ලෙස සියුම්ව සිනමා කෘතිය පෙන්වයි. මෙවන් මතුපිට අර්ථ ඉක්මවා ගිය සියුම් දාර්ශනික, සමාජ දේශපාලනික අර්ථ සිනමා කෘතියක් මගින් ගොඩනැගීම වනාහි ප්‍රසන්න විතානගේ වැනි සිනමා කරුවෙකුට පමණක්‌ සිදු කළ හැකි නිර්මාණාත්මක ශක්‍යතාවකි.

ගාඩි සිනමා කෘතියේ සිනමා කරුවා ඒ ඒ පාර්ශ්ව වෙත හෙළන දෘෂ්ටිය ඉතා ගැඹුරු එකකි. එය කෙසේවත් පැතැලි දෘෂ්ටියක් නොවේ. රජු ඇතුළු පාර්ශ්වය සම්පූර්ණයෙන් ම හොඳ චරිත නොවනවා සේම, කැරලිකාරී පාර්ශ්වයද සම්පූර්ණයෙන් හොඳ හෝ නරක නැත. ඒ පාවාදීම යන කාරණය නිසා ම නොවේ. ඔවුන් ඉතා කෘර ලෙස තම අරමුණට එරෙහි පිරිස් මරා දමනු ලබන නිසාය. වෙනකක් තියා ඔවුහු  විජයාගේ ගාඩි රැහේ සියලු දෙනාද නිකරුණේ සමූල ඝාතනය කරති. මේ සිනමා දෘෂ්ටිය දකිද්දී අපට නිතැතින් සිහියට එන්නේ, මතබේදාත්මක හොලිවුඩ් සිනමාකරුවකු වන ඔලිවර් ස්ටොන්ගේ (Oliver Stone) නිර්මාණාත්මක දෘෂ්ටියයි. වෙසෙසින් එහිලා Heaven Earth (1993) වැනි සිනමාපටවල දෘෂ්ටිය අපට ගාඩි  සිනමාපටයේ දෘෂ්ටිය හා එකපෙළේ තබා කියවිය හැක.

සජිත අනුත්තර ද සිනමාපටයේ ප්‍රධාන චරිත රඟපාන නවකනවක නිළිය ඩිනාරා පුන්චිහේවා, රවීන්ද්‍ර රන්දෙණිය, ශ්‍යාම් ප්‍රනාන්දු ඇතුලු පිරිසගේ ප්‍රතිභාපූර්ණ - අපූර්ව රංගනය වෙසෙසින් මතක් කරන්න අවශ්‍යයි.

සිනමා කෘතියේ කැමරාකරණය, සංගීතය ඇතුළු බොහෝ කාරණා භාරතීය ශිල්පීන් විසින් සිදු කර ඇති අතර ඒ සියල්ල බොහෝ දුරට සාර්ථක බැව් නොකිව මනාව. ලොව විශාලතම හා දියුණුතම සිනමා සංස්කෘතියක් ඇති භාරතයේ නිර්මාණශිල්පීන් මේ කෘතියේදී භාවිත කිරීම කෘතියේ සිනමාත්මක තීව්‍රකරණයට පමණක් නොව සිංහල සිනමාවේ අභිවෘද්ධියටද ඉතා වැදගත් කරුණක් වේ.

- ප්‍රසාද් නිරෝෂ බණ්ඩාර (2023-02-25)

Thursday, December 29, 2022

ප්‍රේමයට ඇරයුම් [Invitation To Love ~ Paul Laurence Dunbar]



ඔබ එන්න, බබළන කල්හි තරුවලින් රාත්‍රී,

නොඑසේනම් මෝදු වන විටදි සඳ.

කහ පැහැති පිදුරු පිට්ටනි මතට

හිරු තමන් රන් කිරණ ඉසින විට පැමිණෙන්න. 

මෘදු හා අළු පැහැති හවස් වරුවේ එන්න, 

රාත්‍රියේදී හෝ නැතිනම් දහවලේ ඔබ එන්න.

අහෝ ප්‍රේමය, ඔබට හැකි හැමවිටම පැමිණෙන්න

සාදරෙන් මම ඔබව පිළිගනිමි, ඔබ එන්න. 


ආදරණීය ප්‍රේමය, මිහිරියි නුඹ - ඔව් ආදරණීයයි

මෘදුයි නුඹ පරවියෙකු මෙනි කූඩු තනනා.

සම්ප්‍රාප්ත වන’යුරු කුරුල්ලකු තම කැදැල්ලට 

සපැමිණ මා හදට නිවාලනු මැනව එය.


මගේ හිත දුකින් පිරි වෙලාවක පැමිණෙන්න

එසේ නැතිනම් මසිත සතුටු වුණ වෙලාවල.

තුරුපත් පතිත වන වෙලාවක හෝ

රත් පැහැ ගැන්වෙද්දි චෙරි ඵළ ඔබ එන්න.

අවුරුද්දේ පළමුවෙන් මල් පිපෙන විට එන්න

නැතිනම් ගිමන්කල දිදුලද්දි පැමිණෙන්න.

ශීත කල පාවෙනා හිම කැටිති හා එන්න

සාදරෙන් මම ඔබව පිළිගනිමි, ඔබ එන්න.


Translated by: Prasad Nirosha Bandara

Saturday, December 17, 2022

ලිලීට [To Lily ~ Alexander Pushkin]

 


ලිලී, ලිලී… මම සුසුම් හෙළමි
භග්නාශාවන්ගෙන් හා සුන් පැතුම් සහිතව
පීඩාවෙන් මිරිකී මියයමින් හිඳිනෙමි
මගේ ආත්මයේ එළිය මට අහිමි වී ඇත 

එනමුදු මගේ ප්‍රේමය නොකැඳවිය අනුකම්පාව
මා සෝචනීයයැ’යි හඟිනවා ඇත ඔබ 
ඔව්, දිගටම සිනාසෙන්න - ලස්සනයි ඔබ
අනුකම්පා විරහිතම නිමේෂයන්හිදී පවා

- Translated by: Prasad Nirosha Bandara

Friday, November 11, 2022

කිමැයි නො අසනු මැන [Don’t Ask Me Why ~ Alexander Pushkin]

 


නොඅසන්න, දුක්මුසුම කල්පනාවල මා එකලාව මන්දැයි,
මගෙ වෙහෙසකර බැල්ම සිත් කළඹවන’යුරු කිමැන්දැයි,
ජීවිතේ සිහිනය භුක්ති නොවිඳින්නේ මා ඇයිදැයි,
නිරතුරු පිරී සිටිනෙමි වියවුලෙන් - ප්රීතිමත්ම මොහාත් වලදී පවා.
නොඅසන්න, මගෙ සතුට වියැකුණේ මන්දැයි,
මා මුසපත් කළ ආලයට තවත් පෙම් නොකරන්නේ ඇයිදැයි,
ආදරණියකු ලෙස හැඳින්විය නොහැක තවත් මට කිසිවෙක්.
වතාවක් ප්රේමයක් විඳි කිසිවෙක් නොකරනු ඇතිය යළිත් පෙම්.
මොහොතක සතුට යනු සියල්ලයි ලැබෙන අප වෙත;
යෟවනයේ සිට, සමෘද්ධිමත් - ඒවගෙම කුල්මත්ම ප්රහසන,
ශේෂ වී ඇත උදාසීනත්වය හා ශෝකයම විතරක්.
වරක් සතුටක් ලද තැනැත්තකු එහි සාරය යළිත් නොලබනු ඇත.

* Painting: The Lovers - Rene Magritte (1928)

- Translated by: Prasad Nirosha Bandara

ෆෙඩ්රික් නීට්ෂේ, නාසිවාදයට සහ නවනාසිවාදයට එරෙහිව (Friedrich Nietzsche, against narcissism and neo-narcissism)


2022 පෙබරවාරි 24 දින ව්ලැඩිමීර් පුටින් යුක්රේනය ආක්රමණය කරීමට එක් වැදගත් අරමුණක් ලෙස කීවේ යුක්රේනය 'නාසිහරණය' (denazified) කිරීමයි. යුක්රේන ආක්රමණය සඳහා බලපානු ලැබූ තවත් වැදගත් සාධකයක් ලෙස විචාරකයින් කියන්නේ යුක්රේනය අතීත රුසියානු සමූහාණ්ඩුවට අයත් භූමියක් වීමයි. ඒ අනුව රුසියාව විසින් යුක්රේන ආක්රමණය සිදුවූ අතර, ඇමරිකාව, ජර්මනිය, ප්රංශය ඇතුළු බටහිර සන්ධානය පුටින්ගේ ආක්රමණය දැඩි ලෙස හෙළා දකිමින් යුක්රේනයට විශාල වශයෙන් යුධ ආධාර දෙමින් අද දක්වා යුද්ධය පවත්වාගෙන යති!
රටේ බලශක්තියද අර්බුදයට ගෙනයමින් හා තම රට සතු ‘යුරෝපයේ විශාලතම ආර්ථිකය‘ යන්න ද අභියෝගයට ලක්කරගනිමින් ජර්මනිය රුසියානු විරෝධී ප්රතිපත්තියක් ක්රියාත්මක කරමින් සිටියදී නාසිවාදයේ ආරම්භක රට වන ජර්මනිය තුළ ම 'නව නාසි' නැඹුරුවක් ගොඩ නැඟෙමින් ඇති බව පුවත් පළ විය.
ජර්මානු පොලීසිය විසින් සිරියානු සරණාගතයෙක් ඔහුගේ කුඩා දරුවන් හා බිරිඳ බලා සිටියදීම ඉතාමත් කෘෘර අයුරු පීඩාවට පත් වීම එය හෙළිදරව් වීමේ මෑතකාලීන ආසන්නතම සිදුවීමක් විය. විශේෂයෙන් එසේ සිදු කරන්නේ 'අපි මේ රටේ අයිතිකරුවෝ, උඹලා පිටස්තරයෝ' (We are the owners of the country and you are guests!) කියමින් වීම මේ සිදුවීම තවදුරටත් ලෝකයේ විවේචනයට ලක් කෙරුණත්, මේ සිදුවීම පාදක කරගෙන ජර්මනිය තුළ සිදුවූයේ පොලීස් නිළධාරීන්ට විරුද්ධ මතයක් ගොඩනැගීමට වඩා ඔවුන්ගේ ක්රියාව සාධාරණීය කරමින් තමන්ගේ ‘ශුද්ධ අයිතිය‘ පිළිබඳ අදහසට සහාය දෙන නව නාසිවාදී රැල්ලක් ගොඩනැගීම බව කියැවේ.
ඒ අනුව එක්තරා අතකට තම රට තුළම යළි යළිත් නවනාසිවාදී ගිනි දැල් නැගෙමින් තිබියදී තවත් රටක නාසිහරණයට විරුද්ධ වීම ගොංපාර්ට් එකකි.
ඒක හරියට රටේ ස්වදේශිකයින් ඝාතනය කරමින් රට තුළට පැමිණි මුහුදු කොල්ලකරුවන් පිරිසක් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය ගොඩනගා ‘අස්ථාවර ලෝකයක් ස්ථාවර රටක්‘ නම් ප්රතිපත්තියේ ඉඳිමින් ලෝකයේ සුපිරිතම ජාතිය තමන් යැයි කීම වගේය. මීටත් වඩා පැරණි පැහැදිලි උදාහරණයක් කියනවානම්, රටේ මංපැහැරගැනීම් වලට හා සල්ලාලකම්වලට දඬුවමක් ලෙස හිස බූගා පිටුවහල් කළ පසු ලංකාවට පැමිණ කුවේනිය ඇතුළු ස්වදේශිකයින් ඝාතනය කර ගොඩනගාගත් විජයගෙන් ඇරඹුණු ජාතියේ මි-මී මුණුපුරන් ශූද්ධ වූ සිංහල බෞද්ධ ජාතියක් ගැනත් භූමියේ පරම අයිතියක් ගැනත් කතා කිරීමට සමානය!
කෙසේ හෝ මේ සිදුවීම් මගින් අපට කියවාගත හැකි කාරණය වන්නේ 'කන්න ඕනා විට කබරගොයාත් තලගොයා කරගන්නා' මතවාදී දේශපාලනය ගැනය. මේ සඳහා අපට ගත හැකි හොඳම උදාහරණය ඇත්තේද ජර්මනියේය. එනම් තමන්ගේම දාර්ශනිකයකුගේ අදහස් තම නාසිවාදී යුදෙව් සංහාරය සඳහා යොදාගත් අයුරුයි. එම දාර්ශනිකයා නම් ෆෙඩ්රික් නීට්ෂේ ය.

ෆෙඩ්රික් නීට්ෂේ සහ මූලික අදහස් කීපයක්
================================
‘‘ජීවිතය කියන්නේ රණ පිටියක් අපි ඒකේ සටන් වැදිලා දිනන්න ඕන..‘‘
- ෆෙඩ්රික් නීට්ෂේ
ජර්මානු දාර්ශනිකයකු වූ (1844-1900) ෆෙඩ්රික් නීට්ෂේ (Friedrich Nietzsche) කියන්නේ, පෙර කීවා සේ මේ ලෝකය විසින් යම් දාර්ශනිකයකුගේ අදහස් අවභාවිත කරානම් ඒ අතර වඩාත්ම තම අදහස් අවභාවිතයට ලක් වූ දාර්ශනිකයින් අතර මුල්තැන සිටින්නෙකි.

බලය සඳහා කැමැත්ත
Will to power (der Wille zur Macht)
—--------------------------------------------
නීට්ෂේගේ ප්රධාන සහ වැදගත්ම අදහසක් වූයේ බලය සඳහා වූ කැමැත්තයි (der Wille zur Macht). ඔහුට අනුව මිනිසා තුළ බලය සඳහා වූ අත්යන්ත කැමැත්තක් ඇත. නීට්ෂේට අනුව මිනිසා බලය සොයන්නේ තමන්ගේ ආරක්ෂාවට වඩා අනේකා මත තම බලය යෙදවීම සඳහාය. හැම විටම ලොව තුළ ඇත්තේ බලකාමීත්වය පිළිබඳ සටනකි. මෙය මිනිසුන් තුළ පමණක් නොව සත්ත්වයින් තුළ පවා දක්නට ලැබෙන්නකි.
මිලේච්ඡ යුගයේ මිනිසා අනුන්ට වධ දීමෙන් උත්සාහ කළේ බලය ලබාගන්නටය. (අද වන විට වැඩිම පිරිසක් සමූලඝාතනය කළ හැකි අවි නිපදවීම බලය ලබාගැනීමේ හා පවත්වාගැනීමේ මූලික සාධකය වී ඇත) තාපසයා තමාටම වධ දෙන්නේද තමාට බලය ලබා ගැනීමේ අරමුණිනි. නීට්ෂේ මෙම බලකාමීත්වය අතිශ්ය සියුම් අවස්ථාවල පවා දකී. 'සදාචාරය' පවා බලකාමීත්වය පිළිබඳ සටනේ පාරමිතීන්ය. සදාචාරයට අයත් ‘කෘතඥවීම‘ ගනිමු. කෘතඥවීම ලෙස අප කරන්නේ කෙනෙක් අපිට කළ උදව්වට ප්රති උපකාරයක් ලෙස, ඊටත් වඩා හොඳ උදව්වක් කිරීමයි. එවිට අප ඒ මිනිසාට වඩා උසස්යැ‘යි සියුම් හැඟීමක් අප තුළ හට ගනී. ඒ අනුව කෘතඥතාව බලකාමීත්වයට අයිති දෙයක් වන අතරම, නීට්ෂේ පවසන පරිදි කෘතඥතාව යනුම එක්තරා අතකට සියුම් පළිගැනීමකි.
තවත් මිනිසෙකු වෙත ‘බයාදුකමක්‘ පාන (නියුරෝසියා රෝගීන් වැනි අය) මිනිසුන් තුළ පවා බලකාමීත්වය පිළිබඳ හැගීමක් ඇති බව නීට්ෂේ පෙන්වා දෙයි. මන්ද යත් තමන් තුළ අනෙකාගේ අනුකම්පාව ඉස්මතු කිරීමේ බලයක් ඇති බව සිතමින් ඔහු සියුම් බලකාමීත්වය පිළිබඳ හැඟීමක් අත්පත් කරගන්නා නිසාය.
නීට්ෂේට අනුව මිනිසා අධ්යාපනය ලබන්නේත්, මුදල් රැස් කරන්නේත්, සමාජ දේශපාලන සබඳතා ගොඩනගාගන්නේත් මේ බලය පිළිබඳ සහජාශ්රය නිසාය.

උත්තර මිනිසා
Superman (Übermensch)
—-------------------------------
නීට්ෂේ ආගමික සංකල්පයක් වන ලෝකෝත්තර පරමාදර්ශ වෙනුවට උත්තර මිනිසා යන සංකල්පය ගෙනාවේය. ඔහුට අනුව මිනිසුන් අතර උත්තර මිනිසුන් හා එසේ නොවන අය ලෙස කොටස් දෙකකි. උත්තර මනුෂ්යයා සමාජ ඇගයුම්, පිළිගැනීම් ආදිය එකහෙළා පිළි නොගනී. ඔහුටම අදාල ඇගයුම් පිළිගැනීම්,විශ්වාස, චර්යාවන් ඔවුන්ට ඇත. ඇතැම් විට ඔහු අනුකම්පා විරහිත වූත්, කෲර වූත්, කපටි වූත් පුද්ගලයෙකි, ඔහු හුදෙක් තම බලය ගැන සැලකිලිමත් වන අතර, ඔහු තමා යුතුකම් ඉටුකළ යුතුයැයි සිතන්නේ තමා මට්ටමේම අයට ය.
ඔහු මේ උත්තර මිනිසා ට උදාහරණයක් ලෙස ගත්තේ නැපෝලියන් බොනපාර්ට් (Napoleon Bonaparte) වැනි අති විශේෂ බලකාමීන් ය. සාමාන්ය මිනිසා මෙවන් ශ්රේෂ්ඨයෙක් නොව නිවට හා අදක්ෂ ගති ගුණවලින් යුතු අය බව නීට්ෂේ කියයි.

නාසිවාදය හා ෆෙඩ්රික් නීට්ෂේ දර්ශනය
—----------------------------------------------
ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර් යුදෙව්වන්ට එරෙහිව තම සංහාරයත්, බල ව්යාප්තියත් ආරම්භ කරද්දී නීට්ෂේගේ අදහස් විකෘති ලෙස ගෙන භාවිත කළ බව කියැවේ.
විශේෂයෙන් ජර්මානු නාසීන් විසින් නීට්ෂේගේ සදාචාරය, දෙවියන්ගේ පැවැත්ම, ආගම්, බලකාමීත්වය ආදී විශාල දාර්ශනික සංකල්ප රාශියක් එසේ අවභාවිත කෙරුණි. ඔවුන්ට මෙසේ කිරීම සඳහා එය පහසු වීමට එක් හේතුවක් වූයේ නීට්ෂේගේ දාර්ශනික අදහස් තරමක් පැටලිලි සහගත වීමයි. ඊට හේතුව වන්නේ පූර්වගාමී දාර්ශනිකයින් මෙන් ‘පැහැදිලි දාර්ශනික පද්ධතියක්‘ ගොඩනැගීමට නීට්ෂේ නොකැමති වීමයි. එවන් පද්ධතියක් ගොඩනැගූ විට තමාගේ සියලු අදහස් එකී පද්ධතියට අනුකූල ලෙස ගොඩනගන්නට සිදුවන බව නීට්ෂේ සිතීය. ‘‘මුල් බැසගත් අදහස් යනු හිරගෙවල් සමූහයක්‘‘ ලෙස ඔහු කීවේ එහෙයිනි.
එසේම නීට්ෂේ පසුකාලීනව උමතුබවට පත් වීමෙන් පසු ඔහුගේ සියලු කෘතීන්ගේ හා අදහස් වල ඔහුගේ සොහොයුරිය පවරා ගැනීමත් නීට්ෂේගේ අදහස් අවභාවිත වීමට හේතු වූ බව කියවේ. ඇය උග්ර නාසිවාදිනියක වූ අතර ඇගේ සැමියා යුදෙව්වන්ට එරෙහි නාසිවාදී ව්යාපාරයේ ප්රබල සාමාජිකයකු බව කියැවේ. ඒ අනුව නීට්ෂේගේ අදහස් විකෘති කොට නාසිවාදී ව්යාපාරය සඳහා උණු පැණක් ලෙස භාවිත කළත් නීට්ෂේගේ සැබෑ අදහස් ඇතැම් වියතුන් ඒවනවිටත් හදාරා තිබීම තුළ එකී වෑයම පසුකාලීනව නිෂ්ප්රභ විය.
නීට්ෂේ නාසිවාදියකු නොවූවා පමණක් නොව ඔහු තමා ජර්මානුවකු ලෙස හැඳින්වීමට පවා නොකැමති විය. එසේම ඔහු තමා පොලන්ත ජාතිකයකු ලෙස හැඳින්වීමට වඩා කැමති බව කියැවේ. එසේම ඔහු බයිබලයේ නව තෙස්තමේන්තුව ප්රිය නොකළ අතර යුදෙව්වන් විසින් පරිහරණය කරන පැරණි තෙස්තමේන්තුවට ප්රිය විය.
නීට්ෂේ සමාජයේ සුපිරි මිනිසුන් හා එසේ නොවන්නන් සිටින බව කීවත්, සුපිිරි මිනිසුන් තම බලය පිළිබඳ කැමැත්ත අත්පත් කරගද්දී අනික් මිනිසුන් විනාශ කළ යුතු බවක් ඔහු නොකීය. නමුත් නීට්ෂේ වැදගත් දාර්ශනිකයකු බව හුවා දක්වමින් හිට්ලර් ප්රමුඛ නාසිවාදීහු, තමා ගොඩනගන්නට යන උත්තර මිනිස් ආර්ය ජාතිය සඳහා යුදෙව්වන් කෲර ලෙස සමූල ඝාතනය කළහ.
අනික් අතට, නීට්ෂේගේ උත්තර මිනිසා යනු ජීවවිද්යාත්මකව උසස් එක් ජාතියකට, ලෙයකට අයිති අයෙක් නොවීය. නීට්ෂේගේ උත්තරීතර මිනිසා යනු අධික අධිෂ්ඨාන ශක්තියක්, බලකාමීත්වයක්, වැඩි ධෛර්යයක් ඇත්තන් ය.
මේ අනුව නාසි හරණය, නාසිකරණය, නව නාසිකරණය, මානව හිමිකම්, යුධ නීති ආදී සියල්ල පමණක් නොව ලොව පවතින සියලු දැනුම් පද්ධතීන්ද අද පවා කෑමට ඕනෑ වන විට බලකාමියා අත තල ගොයා කරගත් කබරගොයෙක් වන අයුරු පැහැදිලි නොවේද?

- ප්‍රසාද් නිරෝෂ බණ්ඩාර

Monday, October 10, 2022

උමතු කෙල්ලගේ ආදර ගීතය (Mad Girl’s Love Song ~ Sylvia Plath)

 


දෑස් වසනෙමිය මම්, මුළු ලෝකයම මිය යයි;
නෙත් පියන් ඔසවමි, යළි සියලු දේ උපදී.
(මම හිතන්නේ, මගේ මනසේ ඔබ ගොඩනැගුවා මම)
තාරුකා නර්තයකය නිල් හා රක්තවන් පැහැයෙන්,
හිතුවක්කාර කළු පෑහැය කඩිනම්ම ගමනක:
මම දෑස් වසනෙමි, මුළු ලෝකයම මිය යයි.
මම සිහින මැව්වේ, මෝහනය කළයු‘රුයි යහන වෙත ඔබ මා
ප්රේමයෙන් සිහිවිකල විය මම, මා සිපගත්තේ ඔබ උමතුවෙන් මෙන්.
(මම හිතන්නේ, මගේ මනසේ ඔබ ගොඩනැගුවා මම)
දෙවියන් ඇද වැටේ අහසින්, නිරයේ ගිනි දළු මැකී යයි:
නික්මී යනු මැන, තුඟු දෙව්දූතයන්ගෙන් මෙනම සාතන්ගේ මිනිසුන්ගෙන්ද.
මම දෑස් වසනෙමි, මුළු ලෝකයම මිය යයි.
නිරතුරුව මම සිතුවෙ, යළිදු ඔබ එනු ඇතැ‘යි පිළිණ දුන් ලෙසින් මට,
එසේවද වියපත්ව අමතක කරමි නුඹෙ නම.
(මම හිතන්නේ, මගේ මනසේ ඔබ ගොඩනැගුවා මම)
ඔව් ඔබ වෙනුවට, අසනි කුරුල්ලෙකුට* පෙම් කළ යුතුව තිබුණා මම;
වසන්තය එළැඹෙන විට අඩුම තරමේ යළි ගුගුරන.
මම දෑස් වසනෙමි, මුළු ලෝකයම මිය යයි.
(මම හිතන්නේ, මගේ මනසේ ඔබ ගොඩනැගුවා මම)

* Thunderbird - දකුණු ඇමරිකානු පුරාවෘත්තමය පක්ෂියෙකි. ඌ තම පියාපත් ගටා ගිගිරුම් ඇති කරන බවත්, ඇස් දැල්වීමෙන් විදුලි කෙටීම ඇති කරන බවත් කියැවේ. - පරිවර්තක

[Translated by: Prasad Nirosha Bandara]

Monday, September 5, 2022

අවුෂ්විට්ස් ඝාතක කඳවුර - නට්සිවාදීන් සහ අවසන් විසඳුම ( AUSCHWITZ THE NAZIS & THE FINAL SOLUTION)

 



Laurence Rees විසින් රචිත සුප්‍රකට කෘතිය “අවුෂ්විට්ස් ඝාතක කඳවුර - නට්සිවාදීන් සහ අවසන් විසඳුම”

AUSCHWITZ THE NAZIS & THE FINAL SOLUTION
************************************************************************************

ඝාතක කඳවුරක් කියපුවාම මොකක්ද ඔබේ සිහියට එන්නේ
මොන වගේ හැඟීමක්ද ඔබේ හදවතට දැනෙන්නේ?

කොටිංම කියනවානම් ඝාතන කඳවුරක් යනු
මිනිසාට එරෙහිව
මිනිසාගේ අමනුෂ්‍යත්වයේ තරම
වටහා ගැනීමේ යතුරක්

එතකොට අවුෂ්විට්ස්?
එකොළොස් ලක්ෂයක් වූ ගැහැනුන්ගේ
පිරිමින්ගේ සහ දරුවන්ගේ හුස්ම පොඳ ඩැහැගත්ත
පිරිසිදු ආර්ය රුධිරයේ උමතු ගිජුලිහිණියන්ගේ මිනී කම්හල.

ලෝකයේ බිහිසුණු ම ඝාතක කඳවුර

අවුෂ්විට්ස්
භීතිය, භාතනය, කෲරත්වය, වේදනාව, ඉච්ඡාභංගත්වය කැටිවුන
ඒ අපකීර්තිමත් නට්සි වධකාගාරය
හිට්ලර්ගේ මිනී කම්හල
මිනිසාට එරෙහිව
මිනිසාගේ අමනුෂ්‍යත්වයේ තරම
ඇර දෙන යතුර

කියවන්න-
ලෝරන්ස් රීස්ගේ සුප්‍රකට කෘතිය “අවුෂ්විට්ස් ඝාතක කඳවුර - නට්සිවාදීන් සහ අවසන් විසඳුම”
AUSCHWITZ THE NAZIS & THE FINAL SOLUTION

Saturday, September 3, 2022

ඉතිහාසයේ අවසානය (The End of History and the Last Man)

 


Francis Fukuyama විසින් රචිත සුප්රකට ලේඛනය The End of History and the Last Man
**************************************************************************************

පන්ති ක්රමය සහ ආර්ථික ක්රමය ගැන,
ඉතිහාසයේ පරිණාමය ගැන,
කොටින්ම ඉතිහාසයේ අවසානය ගැන ඔබට ඉගැන්නුවේ කවුරුන්ද?
මාක්ස්?
ස්පෙන්ග්ලර්?
ඓතිහාසික භෞතිකවාදය ගැන ඔබේ සෑහීම කුමක්ද?

ඉතිහාසයේ අවසානය එතනින් මෙහා තැනකට ඔසවා තබන
ෆ්රැන්සිස් ෆුකුයාමාගේ සුප්රකට ලේඛනය
The End of History and the Last Man
ඔබ කියවා ඇත්ද?

‍ෆුකුයාමාඉතිහාසය නතරකරන්නට කැමති තැනින්
ඔහුගේම ජපාන ඥාති පරම්පරාවට
හිරෝසිමාවේදීත්, නාගසාකියේදීත්
ලබාදුන් දායාද පිළිබඳ ඔබට විචාරයක් තිබේද?

වර්තමාන දේශපාලනික යථාර්ථයන් හමුවේ
ෆුකුයාමානු ලිබරල් යුතෝපියාවේ
පැවැත්ම තහවුරුව ඇතිත්තේ කෙසේද?

ඔබේ මතවාදය කුමක් වුවත්
විද්යාර්ථයකු - දේශපාලනික ජීවියකු වශයෙන්
මගහැර යා නොහැකි සුවිශේෂී ලියවිල්ල

කියවන්න -
ෆ්රැන්සිස් ෆුකුයාමාගේ සුප්රකට ලේඛනය The End of History and the Last Man හි සිංහල පරිවර්තනය “ඉතිහාසයේ අවසානය”

Friday, September 2, 2022

“උන්ගේ සදාචාරය හා අපගේ සදාචාරය” (Their Morals And Ours)


 

ලියොන් ට්රොට්ස්කිගේ සුප්
රකට ග්රන්ථය “උන්ගේ සදාචාරය හා අපගේ සදාචාරය”

(Their Morals And Ours).

****************************************************************************

මිනී මැරීම පිළිබඳ දෛනික යථාර්ථය කුමක්ද?
සාමාන්ය මිනිසෙක් -
“නුඹ මිනී නොමැරිය යුතුයි” යන සික්ෂාව ආරක්ෂා කරයි.

ආත්මාරක්ෂාව සඳහා සුවිශේෂී තත්ත්ව යටතේ ඔහු මිනී මරන්නේනම්?
විනිශ්ච්යකරුවා ඔහුගේ ක්රියාව සම්බන්ධයෙන් සානුකම්පිතව සලකයි.

මිනී මැරුම සම්බන්ධයෙන් ඔහු වැරදිකරුවකු වුවහොත්
අධිකරණය මිනීමරුවා ඝාතනය කරයි.

එතකොට රාජ්ය සම්බන්ධයෙන් ?
“නුඹ මිනී නොමැරිය යුතුයි” යන්න තනි සිද්ධීන්ට සීමා වෙයි
සාමකාමී කාලයන්හි යුද්ධය පිළිකෙව් කරන “මානුෂික” ආණ්ඩු
විශාලම පිරිසක් සමූල ඝාතනය කිරීම
හමුදාවේ ඉහළම යුතුකම බවට යුධ කාලයන්හිදී නිවේදනය කරයි.

සදාචාරයේ විසංවාදය එයයි..!!

කියවන්න -
ලියොන් ට්රොට්ස්කිගේ සුප්රකට ග්රන්ථය “උන්ගේ සදාචාරය හා අපගේ සදාචාරය”
(Their Morals And Ours)

Wednesday, August 24, 2022

තවමමත් මතකයි ඒ පුදුම එළවන මොහොත [ I still recall the wondrous moment ~ Alexander Pushkin ]



තවමමත් මතකයි ඒ පුදුමඑළවන මොහොත:

ඔබ පෙනී සිටි විටදි මගේ දෑස් අබියස

කෙටි හා ක්ෂණික පෙර නිමිත්තක් ලෙද,

මන බඳින ආලෝකයේ සුපිරිසිදු මායාව.


දුකේදී, ගිලන් වූ විට හිත මගේ 

කලබලම වෙලාවල, තෝන්තුවා මොහොත්වල 

ඔය මුහුණෙ ලකුණු ගැන මැව්වෙමිය හීන මම

නුඹේ කට හඬ, ඔව් දැනෙනවා ඒවගෙම.


වසර ගණනක් ගෙවුණි, සැඩ සුළන් පහව ඇත

මගේ පෙර පැතුම් හා, ඒවගෙම

එදවසෙහි අහිමි විය නුඹේ හඩේ සොඳුරුතම මැතිරුම.


නුඹ වතේ ඇතිරුණු පිවිතුරුම ම සලකුණු! 

අඳුරේ රඳවා මා - හුදකලාවේ

ඇදෙන්නට ගත්තා මගේ දවස් අවුල වෙත.

විශ්වාසයක් හා ආනුප්‍රාණයක් නැතිව,

කඳුලක්, ප්‍රේමයක් මෙන් ජීවිතයක් ද නොමැතිව.


මගේ ආත්මය සේන්දු විය ප්‍රබෝධමත් මොහොතට;

ප්‍රාදූර්භූත විය නැවත නුඹ මගේ දෑස් අස

කෙටි හා ක්ෂණික පෙර නිමිත්තක් ලෙද

මන බඳින ආලෝකයේ සුපිරිසිදු මායාව.


මගේ හදවත දැන්, මෝහනයෙන් වෙළී

ස්පන්දනය වේ තදින්,  ඉපිළී යළිත්

නොවක් විශ්වාසයක් හා ඇතිව ආනුප්‍රාණයක්,

මුදු මොළොක් කඳුළු මෙන්ම ප්‍රේමය සමග ජීවිතය.

Translated by: Prasad Nirosha Bandara


Monday, July 4, 2022

අරගලයේ තීරණාත්මකම සාධකය රාජ්‍ය සේවයයි (Velvet Revolution & current Sri Lankan struggle)


ලංකාවේ උද්ගතව ඇති වත්මන් අරගලයට සමාන අරගල ගණනාවක් ලෝක ඉතිහාසයේ අපිට දකින්න පුළුවන්. ඊයේ සිදුවූ අවාසනාවන්ත සිදුවීම් හැරෙන්නට, ඉතා සාමකාමී අරගලයක් වූ මේකට ඉතා සමාන විප්ලවයක් තමයි චෙකොස්ලෝවැකියාවේ ‘විල්ලුද විප්ලවය‘ (Velvet Revolution). මෙය Gentle Revolution ලෙසද හැඳින්වූයේ එය සාමකාමී අරගලයක් (non-violent struggle) වුණ නිසාමයි. 


අරගලයට අදාල හේතු රටේ කාලාන්තරයක් තිස්සේ තිබ්බත්, 1989 නොවැම්බර් 17 වෙනිදා සිට නොවැම්බර් 27 දක්වා ගිය විල්ලුද විප්ලවයේ මූලික ගිණි පුළිඟු දැල්වූයේ එරට විශ්වවිද්‍යාල ශිෂයයින්. (ලංකීය අරගලයේ තීරණාත්මක හැරවුම් ලක්ෂය වූයේද ඇඳිරිනීතිය දින ලංකාවේ ශිෂ්‍යයින් ගෙන ගිය අරගලය කියන්න පුළුවන්. ඊට පෙර සිටද හුදකලා අරගල තිබුණත්, නිර්භීතව එදා පාරට බහින්න රට පුරා හැමෝටම ධෛර්යය දුන්නේ ඒක.) 

කොහොම උනත් ඒ ධෛර්යය නිසා  චෙකොස්ලෝවැකියාවේ විවිධ දෙසින් මිනිස්සු මේ විප්ලව වලට එකතු වුණා. හන්දියක් හන්දියක් ගානේ ඒ අරගලය බෝ වුණා. 

එහෙම වුණත් රජයන් ඒ සඳහා කිසිදු සැලකිය යුතු ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ නෑ. ඒ අය විප්ලවය දියකර හරින්නට හැකිතාක් වෑයම් ගත්තා. මිනිසුන් මිය ගියා.  

නමුත් රජයට නොසලකා නොහැර බැරි දෙයක් ඊළඟට සිදුවුණා. ඒ මේ විල්ලුද විප්ලවයට රජයේ නිලධාරීන් එකතුව මහා වැඩවර්ජනයක් ආරම්භ කිරීම.  අවසානයේ චෙකොස්ලෝවැකියානු රජයට ඊට ප්‍රතිචාර නොදක්වා ඉන්න බැරි වුණා. (අපේ අසූවේ වැඩවර්ජනයේ ප්‍රථිඵල මීට වෙනස්) ඒ අනුව පාලකයින් නිරුත්තර වුණා. ඒ අයට වේදිකාවෙන් බැස යන්න සිදු වුණා. 


ඒ නිසා ඕනෑම විප්ලවයක තීරණාත්මකම සාධකය රාජ්‍ය සේවය කියන්න පුළුවන්....

හැබැයි මෙතන තියෙන වැදගත්ම කාරණය තමයි, වෙල්වට් විප්ලවය මගින් සිදු කළේ එක් කෙනෙක් බලයෙන් පහ කරලා ඒ ක්‍රමය යටතේම තව කෙනෙක් බලයට ගේන එක නෙමෙයි. ඒ අය ඊට වඩා වැදගත් ක්‍රමවේදමය වෙනසක් සිදු කළා. ව්‍යවස්ථාමය ප්‍රතිසංස්කරණවලට ගියා... 

තම මූලික අරමුණ ගැන සියලු අරගලකරුවන් දේශපාලනිකව දැනුවත්වීමේ, දැනුවත් කිරීමේ වැදගත්කම තියෙන්නේ එතනයි. විශේෂයෙන් ඒකීය නායකත්වයකින් තොරව, විවිධ තැන්වල ජන අරගලයක් ලෙස නැගී සිටිද්දී ගැටලු මතුවන්න තියෙන ඉඩ එතකොට අඩුයි....

Thursday, June 30, 2022

ට්‍රිකල් ඩවුන් න්‍යාය, ලංකාව සහ ලංකාවේ ටයිල්ස් මාෆියාව [Trickle down theory, Sri lanka and current Sri Lankan floor tiles mafia]



ලංකාවේ දේශපාලනය ගැන කියවීම් කරද්දී අපි නිතර සාදෘෂ්‍යකරණයකට ගන්න දෙයක් තමයි ‘බොනපාර්ට් තියරිය‘. අපේ රටේ සමස්ත දේශපාලනයම හැදිලා තියෙන්නේ ඒ තියරියට අනුව. නැපෝලියන් බොනපාර්ට් (Napoleon Bonaparte) නම් ප්‍රංශ අධිරාජ්‍යයාගේ සුප්‍රකට යුධ ක්‍රියාන්විතයේදී ඔහු රටින් රට අත්පත් කරගනිද්දී, තම සෙබලු ධෛර්යමත් කරමින් තම අරමුණ කූඨ විදිහට සිදු කරන්න පාවිච්චි කළ කුප්‍රකට උපක්‍රමයක් තියෙනවා. ඒ තමයි තමන් ඉදිරියට අල්ලන්න යන රට (නගරය) පේන කන්දක් උඩට ගිහින් තම යුධ නායකයින්ට ඈතින් තියෙන ඒ රට පෙන්වන එක. ඒ පෙන්නලා බොනපාට් මෙහෙම කියනවා.

‘‘අන්න අර ඈත තියෙන රට පේනවා නේද උඹලාට. ඕක ඔහොම තිබ්බට ඉතාම සශ්‍රික රටක්. ඕකේ ඕන තරම් ධන ධාන්‍ය, බව බෝග, රන් රිදී තියෙනවා, මුතු මැණික් තියෙනවා. ලස්සන ගෑනු ඉන්නවා. උඹලා ඒ රට පරාජය කළාට පස්සේ ඒ සියල්ල අයිති උඹලාට. උඹලා ඒවා බෙදාගනින්. මට ඒ කිසිවක් එපා. මට ඕන ඒ ප්‍ර දේශය අත්පත් කරගන්න විතරයි...‘‘

ඉතිං මේ නිලධාරීන් තමන් යටත් ඉන්න සෙබලුටත් ඒ න්‍යායම භාවිත කරනවා. කර කන්ද උඩදී සෙබලුන්ට ඈත තියෙන ඒ එට පෙන්නලා කියනවා, 

‘‘අන්න අර ඈත තියෙන රට පේනවා නේද උඹලාට. ඕක ඔහොම තිබ්බට ඉතාම සශ්‍රික රටක්. ඕකේ ඕන තරම් ධන ධාන්‍ය, බව බෝග, රන් රිදී තියෙනවා, මුතු මැණික් තියෙනවා. ලස්සන ගෑනු ඉන්නවා. උඹලා ඒ රට පරාජය කළාට පස්සේ ඒ සියල්ල අයිති උඹලාටයි අපිටයි. අධිරාජ්‍යා කීවා ඒවා අපි ලබාගන්නවාට උන්නාන්සෙ විරුද්ධ නෑ කියලා...‘‘

ඉතිං සෙබළු කොහොම හරි මැරීගෙන යුද්ධ කරනවා. අන්තිමට ඒ රට අල්ල ගන්නවා. රට අල්ලාගත්තාම උඩම ඇවරිය රජ්ජුරුවන්ට. දෙවෙනි ඇවරිය යුධ සෙන්පතියන් සහ ප්‍රභූවරුන්ට. ඒ විතරක් නෙමෙයි හමුදා සෙබළුන් ඇතුළු නිළධාරීන්ටත් යට ඇවරියක් දෙනවා පොරොන්දු වුණා වගේම ඔවුන් ඒ රටේ සම්පත් කොල්ලකනවා. රට ගිනිබත් කරමින් සතුටු වෙනවා. පිරිමි මරණවා. ස්ත්‍රීන් හා ළමයි දූෂණය කරනවා. මේ විදිහට හැමෝටම බෙදන නිසා වැඩෙත් සාර්ථකව යනවා. විරෝධයකුත් නෑ. හැබැයි රටයි රටේ ජනතාවයි නැත්තටම නැතිවෙනවා. මේ වගේ අවස්ථාවක ඇත්ත තත්ත්වය කොහොමද කියලා තේරුම්ගන්න නැපෝලියන්ටත් සියවස් ගණනකට පෙර සිටි මහා ග්‍රීක නාට්‍ය කරුවකු වන යුරිපිඩීස්ගේ (Euripides) The Trojan Women නාට්‍යය බැලුවා හෝ කියෙව්වානම් හොඳටම ඇති. 

ලංකාවේ නූතන ගැලවුම්කරුවා කියලා ඇතැම් අය සලකන ධම්මික පෙරේරා ඉන්නෙත්, මැද ඇවරියක් නෙමෙයි උඩම ඇවරියක් කන ටොප් ලේයර් එකේ තමයි. පාලකයින් තමන් වෙත මේ රට දේශපාලනිකව හා දෘෂ්ටිවාදාත්මකව මංකොල්ල කෑමට ඒ අයව යොදාගන්නවා. තමන් වෙත විශාල ජන විරෝධයක් එද්දී ඒක තාවකාලිකව බේරගන්න මේ අයව හිටිවනම අහසින් බට ගැලවුම්කරුවන් සේ ගෙන්වා ගන්නවා. හැබැයි ඒ  නැපෝලියන් කළා වගේ ම ඒ අයට හිතුමතේ රට මංකොල්ල කන්න ඉඩ දීලා. ඒ වගේම මේ ස්ථරය තමන්ට යට සිටින ස්ථරයටත් ඒ දේම කරනවා. ඒ කොහොමද කියලා පස්සේ කියන්නම්. 

ධම්මික පෙරේරලා රට ගොඩ දාන විදිහ ගැන හිතාගන්න, කොවිඩ්කාලේ මුළු රටම වැටෙද්දී එයාගේ ආදායම් වැඩිවීම, රතුපස්වල සිද්ධිය, ලංකාවට කුණු ගෙන්වීම, කැසිනෝ වගේ උදාහරණවලට යන්න ඕන නෑ. මෙ මොහොතේ රටේ ඇතිකරලා තියෙන ටයිල්ස් මාෆියාවම ඇති.

මේ අය, අද වනවිට ටයිල්ස් ඇතුලු දේවල ඒකාධිකාරිය තමන් අතට අරන්, රට පුරා ඊනියා ටයිල්ස් හිගයක් ඇති කරලයි තියෙන්නේ. ඒ මේ ද්‍රව්‍ය සීයට සීයක් ලාභය තියාගෙන විකුණන්නමින් සිටියදී පවා. 

මේ අයගේ ඇතැම් ආයතනවලින් ටයිල්ස් පාරිභෝගිකයා ඒවා ඕඩර් කරලා බාගයක් සල්ලි බඳින්න ඕන. ඒ සල්ලි බැඳලා අපි මාස 10ක් 11ක් යනකන් බලන් ඉන්න ඕන. ඒවා ලැබෙන්න අවුරුද්දක් විතර යයි කියනවා. හැබැයි සමහර විට කොම්පැණියේ ටයිල්ස් නැති වුණාට එළියේ කළුකඩවල තියෙනවා!! අන්න ඒක තමයි නැපෝලියන් තියරිය දෙවැනි ස්ථරයට වැඩ කරන තැන.

යිල්ස් අධික මිළ යටතේ තම ආයතනයේ විකුණනවාට වඩා වෙනත් බාහිර කළුකඩකාරයින්ට දීලා තවත් මිළ වැඩිකරලා විකුණලා ඒ අයටත් ලාභයක් අරං දෙන්න මේ අය කටයුතු කරනවා. ඒකයි කම්පැණියේ නැති ටයිස්ල් කළුකඩවල තියෙන්නේ. මතකනේ නැපෝලියන්ගේ සෙනවියෝ රට අල්ලගෙන සම්පත්වල උඩම දේවල් මංකොල්ල කෑවේ සෙබලුන්ටත් අතමිටින් ගිලිහෙන දෙයක් දීලා කියලා. ඉතිං ඒ සෙබලු තමයි කළු කඩ කාරයෝ. ඒ විදිහේ ක්‍රමයෙකට තමයි ආර්ථික විද්‍යාෙව් trickle down theory කියලා කියන්නේ.!!

හැබැයි ධම්මිකලා මේ සිද්ධියේදී කරන්නේ තම යටතේ සිටින හිතවතුන්ට වාසි අරං දෙන එක විතරක් නෙමෙයි. ඒ අය බොනපාර්ට් ට වඩා මේ විෂයේදී ගොඩක් ඉදිරියෙන් තමයි ඉන්නේ. ටයිල්ස් ඇතුළු භාණ්ඩවල මිළ අති විශාල අයුරින් වැඩිකරලා, එහෙම උනත් කම්පැණියේ ගන්න නැති කරපුවාම කළුකඩ කාරයෝ වැඩි කරපු මිළත් දෙගුණ කරලයි විකුණන්නේ. ඉතිං පාරිභෝගිකයෙක් කම්පැණියට ගිහින් ටයිල්ස් මිළ අහලා, කළු කඩේ අහද්දී ගොඩක් වැඩි බව වැටහුණාම ඒ අය හිතන්න ගන්නවා ධම්මිකලා හරි ධාර්මික මිනිස්සු කියලා. මොකද කළු කඩේ ගණන් අහද්දි අර අසාධාරණ වැඩිකිරිල්ලයි ටයිල් හිගයයි හැම දේම ඒ අයට අමතක වෙනවා.  

අනික් කාරණය තමයි, මේ ධාර්මික ටයිල් ව්‍යාපාර ප්‍රදර්ශනාගාරවල හිටිගමන් තියෙන ටයිල් කැටය දෙක වුණත් ගන්නවානම් නිකං ගන්නත් බෑ, ටයිල් මෝටා, ග්‍රවුට් ඔක්කොම එතනින් ගන්න ඕන. හරියට පහු ගිය දවස්වල කිරි පැකට් ගන්නනම් යෝගට් ගන්න ඕන කිව්වා වගේ !!

බොහෝ විට යම් පාරිභෝගිකයෙක් තම අවකාශයේ ප්‍රමාණය ලබාදුන් පසු, අදාල ආයතනවල වැඩ කරන අය නිවැරදිව ටයිල්ස් ඇතුළු අමතර උපාංග ප්‍රමාණය ගණනය කරන්නනේ නෑ. එක්කෝ වැඩියෙන් දෙනවා. නැත්තං අඩුවෙන් දෙනවා. වැඩි නම් ආපහු මුදල් ගන්න බෑ. හදිසියේ මාරු කරනවානම් මාසයක් ඇතුළත මාරු කරන්න ඕන. ඒත් පෙට්ටි වශයෙන්. ඒ මාරු කරද්දි වෙනම සේවා ගාස්තු අය කරනවා. අලුත් මිළ කියලා තවත් වැඩි මිළක් අය කරනවා. ඒ කරලත් උන්ගේ රෙස්පට් බලන්නත් ඕන. හරියට අපි දිග පළලට යන කැට ගාණ ගණන් කරලා වැඩිපුර ඉල්ලලා වගේ.

ඒ විතරක් නෙමෙයි මේ ධාර්මිකයින් විකුණන ආනයනික භාණ්ඩවල මිළත් ඒ විදිහමයි. ඒ ගොල්ල බ්‍රෑන්ඩ් කරපු Coloma කොමඩ් එකක් විතරක් රුපියල් ලක්ෂයක් විතර, Swisstek බාත්රූම් දොරක් 65000ක් විතර. Coloma සහ Swisstek වල ඒජන්ත අදාල සමාගම්. ඒවායේ වැඩ කරන සමහර මිනිස්සුම කියන විදිහට, දැන් ටික කාලෙකට කළින් ඕවගේ මිළ සෑහෙන අඩුයි. ඒ වගේම ඉස්සරහට ඕවා තවත් වැඩි වෙනවා දවසින් දවස.! 
ඉතිං අවසානයේ අහන්න තියෙන්නේ මෙච්චරයි, අපි මේ බොනපාර්ට් නරියන්ට කුකුල් කොටු බාර දීලා රට දියුණුවෙනකම් හීන දකින ජාතියක් නෙමෙයිද…?